The Nickel Boys: gruwelijkheden van een tuchtschool

Na het denderende succes van The Underground Railroad komt schrijver Colson Whitehead met een nieuwe topper: The Nickel Boys. Het verhaal is gebaseerd op de verschrikkelijke feiten die naar boven kwamen na onderzoek over de tuchtschool Dozier School for Boys in Florida. Jongens werden hier gemarteld, seksueel misbruikt en kregen lijfstraffen. Sommigen verdwenen en werden pas jaren later teruggevonden. Tijdens opgravingen kwamen stoffelijke resten van jongens naar boven, de school bleek een ware hel met een verborgen massagraf.

Praktische informatie

• Titel: The Nickel Boys
• Schrijver: Colson Whitehead
• Uitgever: DoubleDay
• Datum van uitgifte: juli 2019
• Land: Verenigde Staten
• Taal: Engels
• Aantal pagina’s: 224

Verhaallijn The Nickel Boys

The Nickel Boys vertelt het verhaal van de donkere hoofdpersoon Elwood Curtis. Hij is een brave, slimme en leergierige jongen die bij zijn oma woont. Helaas is hij ook wat naïef en maakt zijn omgeving hier graag misbruik van. Op school doet Elwood het goed en hij krijgt dan ook de kans om op een goede school verder te studeren. Hij is geïnspireerd door Marther Luther King en heeft een langspeelplaat met zijn toespraken. Elwood is hierdoor overtuigd geraakt dat hij net zoveel waard is als anderen, ondanks zijn donkere huidskleur. Alles gaat echter mis wanneer hij een lift krijgt naar zijn hogeschool. De auto blijkt gestolen en Elwood wordt als medeplichtige veroordeeld. Hij wordt naar de Nickel-tuchtschool gestuurd om heropgevoed te worden.

Deze plek blijkt een ware hel waar martelingen dagelijks aan de orde zijn. De school is verdeeld in een “witte” en “zwarte” afdeling, waarbij de donkere jongens het flink wat zwaarder te verduren krijgen. Wanneer Elwood een ruzie tussen twee scholieren probeert te sussen, wordt hij hier zwaar voor gestraft. Hij belandt na een martelsessie op de ziekenafdeling. Achteraf blijkt dat hij hier geluk mee heeft, er zijn namelijk ook jongens mee “naar achter” genomen om vervolgens nooit meer teruggezien te worden. Vervolgens ontmoet Elwood medestudent Jack Turner, een jongen die weet hoe je moet overleven op deze plaats. Samen beramen ze de nodige plannen. Om te kunnen ontsnappen zullen ze een gevaarlijk en radicaal plan moeten uitvoeren...

Jaren later worden stoffelijke resten van jongens gevonden op de plaats waar de Nickel tuchtschool stond. Er blijkt een enorm aantal jongens hier begraven te liggen. Het boek opent dan ook met de opvallende zin “zelfs na hun dood zorgen de jongens nog voor overlast”. Het wijst op de schokgolf die volgende nadat gruwelijke zaken aan het licht kwamen.

The Nickel Boys speelt zich af tegen de achtergrond van de Great Migration en de Burgerrechtenbeweging. Tijdens de Great Migration in de loop van de twintigste eeuw gingen meer dan zes miljoen Afro-Amerikanen van de zuidelijke naar de noordelijke Verenigde Staten. Dit leidde onder andere tot de Harlem Renaissance.

In The Nickel Boys laat schrijver Colson Whitehead humor achterwege, gezien de aard van het onderwerp.

Dozier School for Boys in Marianna (Florida)

Het verhaal van The Nickel Boys is gebaseerd op een echte tuchtschool: de Dozier School for Boys in Marianna, Florida. Dit was een tuchtschool waar jongens naartoe werden gestuurd wanneer zij zich misdragen hadden. Dit kon om de kleinste dingen gaan, zoals op straat roken, rondhangen of het plegen van een winkeldiefstal. De jongens zouden op deze tuchtschool werken en leren. Echter gingen al snel geruchten dat de jongens werden misbruikt, uitgehongerd, uitgebuit en gemarteld. Sommige jongens verdwenen om vervolgens nooit meer teruggevonden te worden.

Hoewel de tuchtschool al vaker in opspraak kwam, bleef een goed onderzoek uit. Pas in 2009 werd een gedegen onderzoek ingesteld en werden de verschrikkelijke geruchten bevestigd. Verhalen over martelingen, seksueel misbruik en lijfstraffen bleken in de realiteit nog erger te zijn. Daarnaast werden op een heuvel achter de school verschillende lichamelijke overblijfselen gevonden, die slecht te identificeren waren. Uiteindelijk bleken meer dan vijftig jongens hier begraven te zijn. De Dozier School for Boys was een ware hel met een verborgen massagraf.

Schrijver Colson Whitehead

Colson Whitehead komt uit een New Yorkse familie en studeerde af aan Harvard in 1991. Hij begon met schrijven in 1999. Een van zijn bekendste boeken is The Underground Railroad. Het boek over slavernij brengt ook op een subtiele manier het racisme van vandaag aan het licht. Het werd een enorm succes en president Obama heeft zelfs gezegd dat het zijn lievelingsboek is.

Voordat Colson Whitehead begon met het schrijven van The Nickel Boys was hij van plan een detective te schrijven, die zich in Harlem zou afspelen. Toen kwam het gruwelijke nieuws voorbij dat de geheimen van de Dozier School blootlegde. Hij vond dit onderwerp zo urgent, dat hij de plannen voor de detective liet liggen en aan de slag ging met dit historisch gegeven. Voor The Nickel Boys verzon Colson Whitehead een naam van een school, maar kon zich verder aan de verschrikkelijke feiten houden.

Recensies The Nickel Boys

De Volkskrant is onder de indruk en geeft The Nickel Boys maar liefst vijf sterren. Colson Whitehead vertelt met een scherp observatievermogen en grote verbeeldingskracht het afgrijselijke verhaal van een tuchtschool. Het boek is zowel op ethisch, historisch als literair niveau een victorie!

NRC is tevens enthousiast en geeft het boek vier sterren. Er zitten redelijk wat stereotyperingen in het boek, zoals een grappige Italiaanse kruidenier, een liefdevolle oma, een hoofdpersoon die voor eerlijkheid en deugd gaat en een vriend van het type ruwe bolster, blanke pit. Ondanks deze stereotyperingen krijgt je als lezer pas aan het einde van de roman in de gaten hoe fascinerend het spel is dat gespeeld wordt. Ook ontdek je pas later dat je de hele tijd op het verkeerde been gezet over de anonimiteit van de dode jongens…

Trouw geeft geen sterren, maar noemt het boek beeldend en aangrijpend. Waar NRC redelijk wat stereotyperingen benoemt, geeft Trouw juist aan dat de hoofdpersoon Elwood zich onttrekt aan iedere vorm van stereotypering en blijft verrassen. Colson Whitehead kan in terloopse zinnen een heel nieuw decor tevoorschijn toveren, dit is een van zijn sterke punten. Het lijkt alsof hij geen pen, maar een camera bedient. Het is spaarzaam en beeldend tegelijk. In het slotdeel wordt per hoofdstuk van plaats, perspectief en tijd gewisseld. Als lezer begrijp je na het verbluffende einde ook waarom hiervoor gekozen is.