recensie

Boekrecensie 100% Pasen

Jaarlijks zijn veel Nederlanders rond maart en april twee dagen vrij om Pasen te vieren. Voor veel mensen betekent dit een paar extra dagen vrij. Pasen is echter veel meer. Dit boek laat zien wat Pasen allemaal inhoud. Het geloof, het bijgeloof en de volksgebruiken in Nederland komen allen aan de orde.

Gegevens van het boek 100 % Pasen

• Titel: 100% Pasen Geloof, bijgeloof & volksgebruiken in Nederland
• Auteur: Ruben A. Koman
• Extra: De cd Pasen, van Gerald Troost
• Uitgeverij: Profiel Uitgeverij, Bedum
• Vormgeving en druk: Scholma Druk, Bedum
• Binder: Abbring bv. Groningen
• Jaar van uitgifte: 2012
• ISNB: 978 90 5294 530 9
• Genre: Mens en samenleving, politiek & maatschappij
• Aantal pagina's: 48
• Prijs: € 15,-

Over de auteurs Ruben A. Koman en Gerald Troost

Ruben A. Koman verzamelt en onderzoekt oude en moderne volksverhalen en gerelateerd volksgeloof in heden en verleden. Hij tekende vanaf 2001 door het hele land duizenden sagen, legenden, moppen en andersoortige volksverhalen op uit de volksmond, bij boeren en buitenlui, heksen, satanisten, christenen, ouderen en kinderen.

Gerald Troost is een Nederlandse gospelzanger en schrijver. Hij schreef meer dan honderd nummers en gaf honderden concerten. Troost treedt regelmatig op scholen op en tijdens koorjubilea, bruiloften en kerkdiensten. Zijn eerste album genaamd Levensecht kwam uit in 1999, daarna volgden er nog 12 andere cd's. Ook schreef Troost meerdere boeken en is hij eigenaar van Troost Producties.

De indeling van het boek

• Inleiding: 4
• Pasen: betekenis en religie: 8
• Paasnagel: 13
• Paasgebruiken: 18
• Palmpasen: 19
• Vlöggelen: 27
• Paaseieren: 28
• Paashaas: 32
• Paasvuren en paasstaakhalen: 34
• Matthäus Passion: 37
• Slot: 40
• Literatuur: 41
• Verantwoording van de illustraties: 43
• Register op Namen: 44
• Register op Zaken: 45
• Over de auteurs: 46
• De cd Pasen: 47

Tekst en illustraties

Het uiterlijk van het boek

Op de voorzijde van het dit boek zie je in het midden de titel van het boek staan. Het woord Pasen is hierbij in gele letters geschreven. Ook de naam van de auteurs worden hier vermeld. De voorzijde van het boek is opgedeeld in 15 kleine vlakjes die elk een afbeelding laten zien die aan Pasen gerelateerd is. Er is o.a. een afbeelding te zien van een kruis, een afbeelding waarop mensen elkaar beschilderen, maar ook een aantal middeleeuws uitziende gebruiken worden hier getoond. Op de achterzijde van het boek staat in het kort beschreven wat je van dit boek mag verwachten. Het boek zelf zit ook vol met illustraties. Zowel foto's als prenten. Er zijn veel foto's te zien met daarop hedendaagse gebruiken en tradities. Maar niet alleen staan er foto's in het boek. Er zijn ook tekeningen te zien, deze verwijzen vaak terug naar een ver verleden zoals de wederopstanding van Jezus Christus.

De inhoud van het boek

De inhoud van het boek laat ons kennismaken met heel veel facetten van het Paasfeest. Als eerste wordt het Paasverhaal verteld, en daarmee bedoel ik het religieuze verhaal. Hierna is er volop ruimte voor allerlei gebruiken die er plaatsvinden rondom Pasen. Soms gaan tradities en gebruiken al ver terug in de tijd. Zo lees je over de processies. Tijdens een processie vervulde een bisschop de rol van Jezus Christus. Dit gebruik kwam in de 9e eeuw voor het eerst voor. Ook wordt er uitgebreid stilgestaan bij het eieren zoeken, het spel eieren tikken, en het eieren schilderen. Maar ook gebruiken als paasvuren, Vlöggeln (Ootmarsum, Twente) en Lommerken (Groningen) worden besproken. Ook geeft het boek antwoord op de vraag waarom er met de Pasen vaak matzes worden gegeten.

Een fragmentje uit het boek

Het fragment dat ik heb uitgekozen gaat over de traditie van het paasvuur:

Bij de brandstapels zorgden wachters ervoor dat de kwajongens uit een naburig dorp de paasbult niet voortijdig aanstaken. Het paasvuur moest pas tijdens Pasen worden aangestoken door een lokale notabele of de oudste inwoner. Het volksgeloof wilde dat het paasvuur een hogere kracht zou bezitten, als het gestolen is.

De cd Pasen van Gerald Troost

• Op de bijgeleverde cd staan 6 nummers, te weten:
• 1 In het woord (4:13)
• 2 Lied van Judas: (3:57)
• 3 100% akoestische versie (3:48)
• 4 Oh, hoofd vol bloed en wonden: (4:25)
• 5 Stille Zaterdag: (4:19)
• 6 Jezus leeft: (3:20)

Mijn mening

Voor een aantal mensen betekenen de paasdagen niet veel meer dan een paar extra vrije dagen. Zelf ben ik vroeger christelijk opgevoed en ben de inhoudelijke betekenis van het paasfeest nooit vergeten. Waar Pasen oorspronkelijk voor staat, was mij allang bekend, maar wat ik erg leuk vond om in dit boek te lezen is dat iedere streek zo ook zijn eigen gebruiken kent. Een aantal gebruiken zoals eieren zoeken, eieren beschilderen en het lopen met een palmpasenstok kende ik al wel, maar een aantal gebruiken waren compleet nieuw voor mij. Ook gaan tradities soms al terug naar de tijd van de Middeleeuwen. Erg leuk om te lezen wat men toen al deed rondom de Pasen. Ook toen speelde men al veel eierspelletjes. De bijgesloten cd heeft zeker een toegevoegde waarde. Heldere, mooi op papier gezette teksten, leiden ons door het Paasverhaal heen. Kleine liedjes met een grote inhoud. Het boek heeft weliswaar een religieuze inslag, het Paasfeest is immers een van origine christelijk feest, maar is zeker niet alleen geschikt voor christenen. Het boek is geschikt voor iedereen die het leuk vind om eens wat meer te weten te komen over oude volksgebruiken. Een aantal van deze gebruiken zijn alom bekend, maar het boek laat ook een aantal gebruiken zien die voor mij tot nu toe volledig onbekend waren.