recensie

Boekrecensie: Uit het niets

Herman Franke heeft zich geregeld in zijn columns in de Volkskrant en in zijn essays opgewonden over het populaire verschijnsel autobiofictie. Blijkbaar willen de lezers zich laten misleiden door het stempel “waar gebeurd”schrijft hij. En zijn betoog gaat verder, “De beste autobiografische romans bulken van verzinsels. De beste verzonnen verhalen zijn in de kern autobiografisch”, schreef Franke in het literaire tijdschrift Optima.

Uit het niets

Herman Franke:

In het eerste essay “De schrijver en zijn ik” van de bundel : “De tuinman en de dood van Diana” stelde Franke: ‘Ik hecht niet zo aan mijn ik’, want: ‘In elk mens huizen vele persoonlijkheden. Voor een schrijver is zijn “ik” gewoon een van zijn “bedachte” personages.’ Het verbaast dus niet dat de romanreeks waarvan nu het eerste deel verschijnt als titel heeft: “Voorbij ik en waar gebeurd”. De hoofdpersoon wordt in de eerste zin geïntroduceerd met: ‘Noem me ik.’ Maar hoe fexibel dit ‘ik’ is, blijkt in het vervolg.

Deze naam- en leeftijdloze man noemt zichzelf een “schrijver van portretten”: klanten kunnen bij hem en op bestelling een geschreven zelfportret krijgen. Een lucratieve bezigheid, veel mensen willen hun eigen levensverhaal nalezen. Dat de hoofdpersoon daar steevast het nodige bij verzint, is mooi meegenomen, veel klanten blijken het niet zo nauw te nemen met de waarheid. Het verzonnen ik en het werkelijke ik lopen dan ook steeds in elkaar over.
In daarop volgende fragmenten geeft Franke daar enkele voorbeelden van. Hij schrijft veel over banaliteiten, over de jeugd- en adolescentenherinneringen van de ik- figuur zoals een dramatisch verlopen voetbalwedstrijd, een gewelddadig vriendje, de kunst van “het sluiplopen”, gesprekken in de kroeg, de eerste vriendin. Eeen altijd terugkerend element is het samengaan van de “ik” met zijn omgeving, hetzij door bijna- verdrinking, hetzij door seks, hetzij door iets onverklaarbaars.

Herman Franke

Geboren op 13 oktober 1948 Groningen.
1985 “De dood in het leven van alledag”, debuut met het een non-fictieboek. Het is een analyse van de veranderende houding ten opzichte van de dood in onze samenleving. Waarin twee eeuwen rouwadvertenties en de openbare strafvoltrekkingen in Nederland aan bod komen.

1990 “Twee eeuwen gevangen” Non-fictie met als hoofdthema strafvervolging en misdaad in Nederland

1992 Franke zegt zijn baan op bij de universiteit waar hij werkte als hoofddocent crimonologie en stort zich volledig op de literatuur. In 1992 en 1995 verschijnen “Weg van de loze dromen” en “Nieuws van de nacht”

In 1995 werd de Engelse vertaling (The emancipation of Prisoners) van zijn proefschrift “Twee eeuwen gevangen” door de American Society of Criminology bekroond als beste buitenlandse studie. Van dit boek verscheen tevens een verkorte versie in het Nederlands (De macht van het lijden).

1998 derde roman, De verbeelding, zorgde in 1998 voor zijn doorbraak en leverde hem de AKO Literatuurprijs op.
Franke publiceerde in dagbladen, weekbladen en literaire bladen als Het oog in ’t Zeil, Maatstaf, Optima en De Gids. Een aantal beschouwingen werd opgenomen in zijn bundel De tuinman en de dood van Diana (1999)

In oktober 2007 verscheen Uit het niets, het eerste deel van zijn `doorlopende roman' “Voorbij ik en waargebeurd”.