De rondborstige vrouwen van tekenaar Frank Cho

In Nederland is de Koreaans-Amerikaanse tekenaar Frank Cho vooral bekend van zijn strip Liberty Meadows dat tweewekelijks in stripblad Eppo verschijnt. Echter zijn er geen Nederlandse vertalingen van zijn andere strips verschenen, ondanks de grote omvang van zijn oeuvre en zijn bekendheid, vooral onder Amerikaanse comic-liefhebbers. Cho hanteert een tekenstijl en keuze van afbeeldingen die in april 2015 tot enige controverse leidde in de Verenigde Staten. Zijn favoriete onderwerpen om te tekenen zijn rondborstige powervrouwen, vaak in combinatie met dinosaurussen.

Geboren en opgegroeid

Frank Cho is op 2 december 1971 geboren in de Zuid-Koreaanse stad Seoul. Op zesjarige leeftijd emigreerde hij met zijn ouders en zijn twee broers naar de Verenigde Staten. Uiteindelijk kwam de familie Cho te wonen in Beltsville, dat in de Amerikaanse staat Maryland is gelegen. Tijdens zijn tienerjaren houdt Frank al veel van tekenen. In 1990 behaalde hij zijn middelbare schooldiploma aan de High Point High School. Na een korte tijd op het Prince George's Community College gaat hij, onder druk van zijn ouders, verpleegkunde studeren aan de Universiteit van Maryland. In 1990 studeert hij af, met een bachelors-degree op zak.

Studententijd

Het publiceren van stripverhalen begint voor Frank Cho tijdens zijn studententijd. Tijdens de korte tijd dat hij op het Prince George's Community College zit, publiceert hij de strip Everything but the Kitchen sink in de wekelijks verschijnende college-krant The Owl. Ook de University of Maryland heeft een eigen krant, namelijk The Diamondback, en hiervoor tekent Cho de strip University². Deze strip is de voorloper van het stripverhaal dat Frank Cho wereldwijd beroemd gaat maken: Liberty Meadows.

Penthouse Comix

In zijn laatste studiejaar aan de University of Maryland (1995) bemachtigde Cho zijn eerste professionele opdracht voor het tekenen van een stripverhaal. Voor het nieuw verschenen mannenblad Penthouse Comix zou hij een aantal korte verhalen gaan tekenen. Schrijvers hiervan zouden Al Gross en Mark Wheatly zijn. Cho heeft een zesdelige science fiction-fantasy reeks getekend, getiteld The Body. Het verhaal gaat over de intergalactische handelaarster Katy Wyndon. Zij kan haar geest verplaatsen in de lichamen van reeds dode wezens. Dit vergemakkelijkt haar handeldrijven met de aliens van andere planeten. The Body is echter nooit gepubliceerd in Penthouse Comix (1994-1998) of in een ander striptijdschrift.

Liberty Meadows

Frank Cho tekent al snel na zijn afstuderen een contract bij Creators Syndicate Inc. In de vijf jaren die volgen tekent hij Liberty Meadows. Wereldwijd werd deze strip verspreid. In Nederland wordt het sinds nummer 2 van 2010 in het tweewekelijks verschijnende stripblad Eppo gepubliceerd.

Liberty meadows gaat over een opvangtehuis voor dieren. Hoofdpersonages in de strip zijn een aantal dieren en twee dierenartsen. De bebrilde nerdy Frank Mellish is heimelijk verliefd op de rondborstige jonge Brandy Carter. Hiervoor durft Frank hiervoor niet uit te komen. Gedurende de jaren dat Cho deze strip tekent begint Brandy ook gevoelens te ontwikkelen voor Frank. Aan het einde van de stripreeks trouwen beiden met elkaar. Naast de perikelen rondom Frank en Brandy spelen een aantal dieren de hoofdrol. Zo heb je het seksistische varken Dean, de circusbeer Ralph, de brulkikker Leslie en de zachtmoedige eend Truman. Ook Frank Cho komt periodiek als commentator in beeld en wel als aapje. Favoriete zaken die Cho in zijn verhalen brengt zijn dinosaurussen, bloedmooie rondborstige dames (zoals Brandy en Jenny) en Khan, een enorm uit de kluiten gewassen meerval.

Tabel: Gepubliceerde stripboeken Liberty Meadows (Engelstalig)

Shanna the She-Devil

Shanna the She-Devil kwam bij Marvel in 2005 uit. Het verhaal is geschreven en getekend door Frank Cho. Zes mannen zijn met hun vliegtuig gecrasht in het Amazonegebied en vinden na meer dan drie jaar rondgezworven te hebben een nazi-laboratorium. Hier ontwaken zij per ongeluk Shanna, een schaars geklede rondborstige blondine. Ze is bloedmooi maar ook levensgevaarlijk en het ontbreekt haar aan moraliteit. Met deze kilheid krijgt één van de mannen te maken als hij door Shanna in een rivier wordt gegooid als hij stiekem toekijkt hoe zij naakt onder de waterval staat te douchen. De man wordt in het water aangevallen door een grote krokodil. Shanna kijkt emotieloos toe bij de naar hulp roepende man. Zij is een product van nazi-geleerden die de ideale Arische vrouw hebben geschapen. Mooi, sterk en gewetenloos. Verder komen in het verhaal honderden pre-historische vleesetende dieren voor, zoals de tyrannosaurus Rex en vliegende hagedissen. Gelukkig is Shanna zeer behendig met het hanteren van een zwaard. In de Duitstalige versie van het stripverhaal is overigens het hakenkruis dat door Cho een aantal keren is afgebeeld gewijzigd. Door het doortrekken van de lijnen van de swastika krijg je een ruit met vier gelijke delen. Verder heeft Cho zelf ook censuur moeten toepassen. Oorspronkelijk was het de bedoeling om Shanna geheel ontkleed in het stripverhaal te laten rondlopen. Marvel vond dat echter geen goed idee, en Cho moest zijn tekeningen aanpassen. Uiteindelijk kwam het in de Verenigde Staten in zeven comictijdschriften uit. Shanna schaars, maar gekleed. Met het tonen van hakenkruisen hebben de Amerikanen in tegenstelling tot de Duitsers minder moeite.

Covers

Frank Cho heeft zich het afgelopen decennium ontwikkeld tot een beoefend tekenaar van covers. Voorkanten van Amerikaanse comics waarvan de verhalen echter niet door Cho zijn geschreven en/of zijn getekend. Omdat er heel veel superhelden publicaties in de Verenigde Staten zijn is het belangrijk voor de uitgevers om een goede voorkant te hebben die de aandacht trekt en die de consument verleidt tot het kopen van de betreffende comic. Omdat Cho een bekende striptekenaar is en hij zeer mooie covers kan maken, fungeren zijn tekeningen als lokkertje om verhalen van andere tekenaars te kopen. Zo heeft Frank Cho covers getekend voor Red Sonja, Ultimate Avengers, Witchblade, Wolverine, X-men, Amazing Spider-man, Captain America, Conan te Cimmerian, Fantastic Four, Incredible Hulk en Jungle Girl. Deze voorkanten zijn vooral voor Marvel uitgaven, maar ook enige zijn gemaakt voor Dynamite, Insight Studios en Image Comics.

Apes and Babes

In 2009 komt het hardcover boek Apes and Babes. The Art of Frank Cho op de markt. Op de eerste pagina staat monkeyboy press. Het is gedrukt in het geboorteland van de tekenaar: Zuid-Korea. Op hoogglanzend dik papier staat op elke pagina één afbeelding, vooral van mooi uitziende power-vrouwen, zoals van Shanna the She-Devil, en Red Sonja. Ook van superhelden als de Hulk, Captain America, Wolverine, Spiderman en Elektra vind je uitgewerkte covers voor de tijdschriften. Verder staat het boek vol met zwart/wit schetsen. Apes and Babes is verdeeld in de volgende hoofdstukken: Comics and Covers, Jungle, Liberty Meadows én Mars. Het illustratieboek geeft een goed idee van de tekenkunst van Cho en van zijn interesses die hij heeft bij het tekenen van de comics, covers en eigen bedachte stripreeksen. Het boek eindigt met een parodie op het schilderij Napoleon steekt de Alpen over van de Franse schilder Jacques-Louis David (1748-1825). Cho tekent Napoleon als eend. Op een getekende rots in het schilderij staat “Mad Duck”. Op het origineel van David staat “Hannibal” en “Bonaparte”. Maar dit thema is een uitzondering. Het gaat bij Cho vooral om het afbeelden van vrouwen in bedreigende situaties.

Superhelden comics voor Marvel

Vanaf 2002 schrijft en tekent Frank Cho superheldencomics voor Marvel. De Amerikaanse stripmarkt is, anders dan in Europa, voornamelijk gericht op dit soort comics. In de meeste comic stores in de Verenigde Staten vind je dan ook duizenden titels van uiteenlopende superhelden. Het begon voor Cho met het tekenen van Spider-Man, daarna onder andere gevolgd door superhelden als de Avengers (2006), de Hulk (2008), de X-man (2011) en Savage Wolverine (2013). In het verhaal Kill Island speelt naast Wolverine ook Shanna the She-Devil een belangrijke rol. Deze titel is dan ook een crossover, dat wil zeggen dat twee helden die een eigen afzonderlijke reeks hebben in één verhaal tezamen komen. In de tweede helft van het verhaal maakt de Hulk ook nog zijn entree. In Kill Island komt naast deze drie superhelden ook Frank Cho voor, en wel in de gedaante van de onaantastbare "freelancer of science" Amadeus Cho. Andere ingrediënten zijn prehistorische monsters, Neanderthalers, een buitenaards wezen en gigantische gorilla's. Shanna loopt, zoals gewoonlijk, de gehele tijd in schaars gekleed rond. Ook in de andere comics, zoals de Marvelcomic The Mighty Avengers uit 2007/2008 tekent Frank Cho goed geproportioneerde supervrouwen.

Tabel: Gepubliceerde stripverhalen (Engelstalig)

Women

De tweedelige reeks Frank Cho Women. Selected drawings & Illustrations verschijnen onder de label van "Monkey Boy Press" respectievelijk in 2010 en 2013. Beide boeken zijn gedrukt in het geboorteland van de tekenaar, Zuid-Korea. In het eerste deel staan alleen zwart/wit-tekeningen, 110 pagina’s waarin de krachtige vrouw centraal staat. Al deze getekende vrouwen hebben grote overeenkomsten met elkaar; ze zijn rond de twintig à dertig jaar jong, hebben allen een D-cup borstenmaat, bezitten lang haar, zijn brilloos, het zijn powervrouwen, en hebben vaak een onschuldig voorkomen over zich. Over het algemeen zijn ze vrolijk, tenzij zich bevinden in de kaken van een Tyrannosaurus Rex. Het tweede deel van de boekreeks is een combinatie van kleuren afbeeldingen en zwart/wit-tekeningen. Naast afgeronde tekeningen zijn hierin ook veel schetsen te vinden. Cho heeft zijn tekeningen verdeeld in een aantal categorieën, namelijk: covers, Brandy en Natural Beauty.

Controverse april 2015 rondom een uitdagende Spider Gwen

In april 2015 was er in de Amerikaanse stripwereld een behoorlijke ophef om een gewaagde tekening van Cho. Op 5 april namelijk plaatste hij op zijn eigen website Apes and Babes een coverschets van Spider-Gwen in een uitdagende houding. De tekening was bedoeld als doodle. Een schets zonder een duidelijk doel, anders dan ter vermaak van hemzelf en de stripliefhebbers van zijn werk. De tekening is nog te vinden op zijn site. Het betreft een parodie op een Spider-Woman-tekening van de Italiaanse striptekenaar Milo Manara. Manara staat bekend om zijn erotische tekeningen en stripverhalen en heeft ook een uitdagende spiderwoman getekend. De parodie door Frank Cho schoot echter bij veel mensen in het verkeerde keelgat.

Op 8 april meldt Cho op zijn website dat hij overspoelt wordt met negatieve reacties van bloggers. Eén vrouwelijke blogger meldt dat Cho een tekening van een tienermeisje in een creepy pose heeft afgebeeld, dat dit onsmakelijk is en dat ze nooit een stripblaadje (comic) zou kopen met zo'n voorkant. Ook de tekenaar van Spider-Gwen, Robbi Rodriquez, laat van zich horen via een tweet. Volgens de website comicsalliance twittert de tekenaar: "Here's my take on the Frank Cho sketch cover. Your drawing dirty pics of one of my kids. Be lucky you never around me". Omdat velen deze tweet zagen als een fysieke bedreiging aan het adres van Cho, zwakte Rodriquez later zijn woorden af tot een meer algemene afkeuring. Een blogger vat de discussie samen dat het niet zozeer om de vrijheid van expressie gaat, of om de roep om (zelf)censuur te gaan toepassen, maar meer als kritiek op de keuze van Frank Cho om specifiek dit stripkarakter voor zo'n seksueel gewaagde voorstelling te kiezen.

De stripreeks Spider-Gwen wordt in de Verenigde Staten sinds 2014 uitgegeven door Marvel en voor 2015 zijn er een aantal afleveringen gepland. De comic is een variant op Spider-man, maar betreft hier het tienermeisje Gwen Stacy. De nieuwe reeks in de Amerikaanse superheldencultuur is daarbij ook nog gericht op een vrouwelijke tienerpubliek. Een vrouwelijke blogger vindt de Spider-Gwentekening door Frank Cho dan ook extra vervelend omdat de tekening aangeeft hoe sommige mannen tegen vrouwen aankijken. Vrouwen voelen zich daarbij gedegradeerd tot lustobject van mannen. De blogger stelt dat vele mannen deze over-geseksualiseerdheid als normaal beschouwen.

Op 19 april, twee weken na publicatie van de Spider-Gwenschets, reageert Frank Cho nogmaals over "the outcry" in de stripwereld. Hij vindt dat "overijverige critici" wel hard hebben gereageerd op een niet-gepubliceerde tekening van een behoorlijk fictieve vrouw die een kunstenaar aan zijn fans op zijn eigen website toont. Als teken van goede wil doneert Frank Cho duizend dollar aan de stichting House of Ruth in Maryland. De House of Ruth is een liefdadigheidsinstelling die mishandelde vrouwen helpt. Hiermee is enigszins een einde gekomen aan de controverse rondom Spider-Gwen. Het geeft wel aan, zoals een blogger het stelt, dat de Verenigde Staten een nog moeizame verhouding heeft met seksualiteit en seksuele expressie.

In de stijl van Frank Cho leren tekenen

Als je geïnteresseerd bent om te tekenen in de stijl van Frank Cho kunnen onderstaand vermelde boeken misschien nuttig voor jou zijn.

• Eric Nolen-Weathington, Modern Masters volume fourteen: Frank Cho (2010)
• Pat McCallum & Mike Searle, So Zeichnet man comics (2011). De cover is van Frank Cho.
• Frank Cho, Drawing beautiful Women: The Frank Cho Method (2014)

Meer weten? De Interessante websites

Wil je meer te weten zien te komen over Frank Cho? Dan zijn de onderstaande websites wellicht interessant:

• www.apesandbabes.com
• www.libertymeadows.com