Paard kopen: de valkuilen en hoe die te vermijden

Wat leuk, jullie gaan voor het eerst een paard kopen. Een goede stalling is al gevonden en begeleiding bij het rijden is geregeld. Maar nu nog de aankoop. Op internet heb je al heel veel verhalen gelezen over hoe het mis kan gaan bij de aanschaf van een paard. Natuurlijk wil je dat vermijden en wil je zo goed mogelijk beslagen ten ijs komen. Hoe kun je een miskoop voorkomen? Waar moet je op letten? Wat zijn de valkuilen?

Valkuilen

Om met die valkuilen te beginnen, helaas zijn er wel de nodige. In paardenland lopen er veel mensen rond die het niet goed voor hebben met paarden en de mensen aan wie ze die verkopen. Kreupele paarden worden ingespoten met pijnstillers, zodat ze dansen als een jong veulen. Onhandelbare paarden worden volgestopt met kalmeringsmiddelen, zodat ze zo mak als een lammetje zijn. En denk nu niet dat dit broodje aap-verhalen zijn, voor aan de borreltafel. Daarvoor zijn er te veel, goed gedocumenteerde, verslagen te vinden op internet.

Paard of pony?

Om te beginnen is er de vraag wat het beste is, een paard of een pony. Officieel is het enige verschil tussen de twee de hoogte. Alles wat minder dan 1,57 m hoog is, is een pony, en dus is alles wat hoger is een paard. (Dit is in Nederland; internationaal wordt 1,48 m aangehouden.) In de praktijk wordt er echter wel van afgeweken. Zo zijn veel Arabieren minder hoog dan 1,57 m, maar worden ze toch als paard beschouwd.

Als de ruiter nog jong is, zou die op een pony kunnen passen. Maar houd ook de toekomst in het oog: zal hij of zij ook over enkele jaren nog op de pony passen? Daarnaast geldt in de sport dat wie 18 jaar of ouder is, bij wedstrijden altijd met de paarden moet rijden, ook op een pony. Dit zou geen bezwaar hoeven zijn, maar er zijn diverse ponyruiters die hebben aangegeven dat ze tussen de paarden niet altijd voor vol worden aangezien. Paardruiters kijken op hen neer, en van de jury krijgen ze lagere cijfers dan minder goede ruiters op een paard. Juryleden blijken ook maar mensen te zijn, met hun voor- en afkeuren.

Welk ras?

Allereerst is natuurlijk de vraag voor welke discipline het paard bedoeld is. Is dat dressuur, springen, eventing, trec of endurance? Of misschien Western en, zo ja, welke tak: cutting, reining, trail? Niet elk ras is geschikt voor elke discipline. Dat heeft vooral met de bouw van het paard te maken, maar ook met het karakter en uithoudingsvermogen. Zo zijn voor endurance (wedstrijden over lange afstanden) Arabieren bijzonder geschikt, vanwege hun volharding en hun uithoudingsvermogen. En als je de springsport in wilt, dan is een draver de minst voor de hand liggende keuze. Ga dus na voor welke tak van sport het paard geschikt moet zijn en welke rassen daar het best bij passen.

Welke leeftijd?

Het kan verleidelijk zijn om te kiezen voor een jong paard. Dat gaat nog lang mee, zodat jullie samen gezellig kunnen groeien naar de top. En een jong paard is nog niet zo duur. Dit wordt echter sterk afgeraden. Als het gaat om een eerste paard, dus een onervaren eigenaar, dan beveelt men aan om een wat ouder, ervaren paard te kopen, een zgn. leerpaard. Dit paard heeft al het nodige meegemaakt, is niet snel onder de indruk van het gedoe rond wedstrijden, en kan een heel goede leermeester zijn voor een jonge ruiter. Daarnaast heeft het karakter van het paard zich volledig ontwikkeld en kom je niet meer voor verrassingen te staan. Het belangrijkste is echter dat het paard niet meer opgeleid hoeft te worden, iets wat bij een jong paard nog wel moet gebeuren. Dat vereist een ervaren ruiter of intensieve begeleiding. Dit alles leidt tot de keuze voor een paard van 8-12 jaar oud.

Handelaar of particulier?

Veel mensen hebben bij 'paardenhandelaar' een beeld van een louche mannetje met pet op en een sigaar. En een particulier die met bloedend hart zijn paard verkoopt, zal vast het beste ermee voor hebben. Hoe anders is echter de praktijk. Er zijn handelaren met een gouden hart, die hun uiterste best doen om voor de klant het juiste paard te vinden. En veel particulieren blijken in werkelijkheid zo'n louche mannetje te zijn, maar verbergen zich achter een vriendelijke uitstraling en zielig verhaal. Het internet staat vol van hartverscheurende verhalen over prachtige paarden die van een allerliefst dametje waren gekocht, en vervolgens ziek of volkomen versleten bleken. Waarna het dametje in geen velden of wegen te bekennen was.

Waarom bij een handelaar?

Zoek uit welke handelaren het door jou gewenste type paard hebben. En ga vervolgens hun reputatie na, bijvoorbeeld op het bokt-forum.

• Handelaren hebben meerdere paarden, dus je hebt een grotere keuze dan bij een particulier.
• Mocht je het ideale paard niet gevonden hebben, dan kun je bij een handelaar een zoekopdracht geven, dan tipt hij jou als hij een geschikt paard heeft.
• Vaak kun je een paard enkele weken op proef krijgen. Mocht het niet bevallen of mocht er een probleem zijn, dan kun je het terugbrengen.
• Bij een verborgen gebrek, zoals een al bestaand peesprobleem, heb je het recht het paard terug te brengen en je geld terug te krijgen.

Waarom bij een particulier?

• Een particulier kent het paard langer en beter dan een handelaar. Daardoor kan die je meer vertellen over zijn mogelijkheden en hebbelijkheden.
• Vaak kan je bij een particulier meteen een passend zadel en hoofdstel overkopen.
• Sommige particulieren vinden het fijn om contact te blijven houden over hun paard. Als jullie dat ook fijn vinden, heb je er een goede vriendschap aan.

De aankoop

• Koop het paard nooit ongezien. Ga altijd langs en neem iemand mee met ervaring. De rij-instructrice is een goede keus, want die kent jullie en kan daardoor nog beter beoordelen of het paard geschikt is. Maar ook voorkomt een tweede persoon dat je volledig verliefd raakt op het paard en er niet meer kritisch naar kunt kijken.
• Laat eerst de verkoper op het paard rijden en laat daarna de toekomstige ruiter erop rijden.
• Stel vragen (of laat de instructrice die vragen stellen). Als koper heb je een onderzoeksplicht. Je kunt vragen naar gezondheidsproblemen, stalondeugden, zomereczeem.
• Als jullie twijfelen, wees daar dan eerlijk over en kom eventueel nog een keer terug. Je hoeft niet in één keer te beslissen.
• Als jullie je paard gevonden hebben, laat het dan altijd keuren. Ook als de verkoper het de vorige week al heeft laten keuren. Een keuring is een momentopname, en als de verkoper moeilijk doet, is dat geen goed teken.
• Kies voor de keuring altijd zelf de dierenarts uit. Als je geen dierenarts kent, neem dan toch niet de dierenarts van de verkoper, maar haal er een uit het telefoonboek.
• Zorg dat je bij de keuring aanwezig bent, zodat je vragen kunt stellen.
• Laat de dierenarts bloed trekken. Mochten er na de aankoop problemen zijn (paard is kreupel of onhandelbaar), dan kun je nagaan of er misschien pijnstillers of kalmeringsmiddelen zijn toegediend.
• Ga ervan uit dat je zelf de keuring betaalt. Soms kun je van tevoren met de verkoper afspreken dat die de kosten op zich neemt als de dierenarts een negatief aankoopadvies geeft. Dit is echter niet altijd mogelijk.
• Als je het paard gekocht hebt, zorg dat je het paspoort meteen meekrijgt bij het ophalen. Je bent wettelijk verplicht het paspoort bij het paard te hebben en de boete is niet mals.

Bokt-forum

Op internet kun je veel tips en verhalen lezen over het kopen van een paard. Met name kun je terecht op bokt.nl, het grootste paardenforum van Nederland en België. Je kunt je hiervoor gratis aanmelden en meteen vragen stellen over alles wat met paarden te maken heeft, dus ook over aankoop en onderhoud. Tevens worden op dit forum paarden aangeboden.