recensie

"Het beste dames detectivebureau" van A. McCall Smith

Mma Ramotswe is de hoofdpersoon uit de populaire boekenreeks ‘Het beste Dames detectivebureau’ van Alexander McCall Smith. Deze sympathieke, traditioneel gebouwde dame is de enbige vrouwelijke detective in Botswana. Samen met haar assistente Mma Makutsi houdt zij het ‘Beste Dames Detectivebureau” draaiende. De vrolijk uitziende boekjes zijn geschreven door de, in Zimbabwe geboren schrijver, Alexander McCall Smith en zijn een internationaal succes.

Mma Ramotswe

Mma Ramotswe speelt in de negen opeenvolgende boekjes van 'Het beste dames detectivebureau' de hoofdrol. De boekjes sluiten op elkaar aan, maar zijn ook apart van elkaar te lezen. Mma Ramotswe is een traditioneel gebouwde (aardige benaming voor dik) vrouw die van het geld van haar overleden vader een detectivebureau opricht in Botswana. Al vrij snel wordt ze in haar werk geassisteerd door Mma Makutsi. Zij heeft de secretaresseopleiding agferond met een 9.7 en herinnert iedereen daar geregeld aan. De praktische Mma Makutsi en de slimme Mma Ramotswe lossen allerlei zaken op, van overspel tot mysterieuze sterfgevallen in een ziekenhuis. Er zijn inmiddels negen deeltjes verschenen:

• Het geheim van de krokodil
• Tranen van de giraffe
• Goede zeden voor mooie meisjes
• De Kalahari avondschool Het volle leven
• Het raadsel van de pompoen
• Het geluk van blauwe schoenen
• De goede echtgenoot van de Zebra Drive
• Het wonder van Speedy Motors

De smaakmakers

Hoewel de boeken vaak onder detectives worden gerekend, is de spanning ver te zoeken. Er worden wel degelijk mysterieuze zaken opgelost, maar huiveringwekkend wordt het nooit. De menselijke aard speelt een belangrijke rol. Mma Ramawotse is een wijze, sympathieke vrouw met veel mensenkennis. Ze veroordeelt mensen niet snel. Haar man, de garagehouder Mr. J.L.B. Matekoni, is een zachtaardige en liefhebbende man. Hoewel zijn twee leerjongens, die hij het vak van automonteur moet leren, lui en ongeïnteresseerd zijn behandeld hij ze met veel geduld. Mma Makutsi is een hardwerkende secretaresse die het ondanks haar hoge cijfer bij sollicitaties altijd moest afleggen tegen de meer aantrekkelijke meisjes.

Typisch Mma. Ramotswe

Uit alle boekjes komt steeds naar voren dat Mma Ramotswe dol is op rooibosthee. Ze drinkt dat meerder malen per dag om tot rust te komen en alles goed te overdenken. Vaak drinkt ze het buiten voor haar huis terwijl ze het mooie Afrikaanse landschap overzie en mijmert over Botswana. Ze rijdt in een wit bestelbusje dat volgens haar man allang naar de schroothoop had gemoeten. Maar omdat ze er zo aan gehecht is, knapt haar man het busje steeds zo goed mogelijk op. Verder benoemt ze vaak dat ze een traditioneel figuur heeft. Dik zijn is volgens haar de traditionele bouw van Afrikaanse dames en ze is daar helemaal tevreden mee. Een steeds terugkerend thema is het gemijmer over vroeger. Hoewel Mma. Ramotswe een positief mens is, merkt ze op dat de mensen tegenwoordig hebberiger worden. De Botswaanse, eerlijke moraal is tegenwoordig ver te zoeken. Zelfs het traditionele figuur lijkt minder te worden gewaardeerd…

Populariteit

De boekjes zijn een internationaal succes. Ze zijn een bewijs dat zaken als seks en geweld in boeken niet nodig zijn om populair te worden. In de VS kwam het eerste boekje uit vlak na de aanslagen op de Twin Towers en stond het al snel in de bestsellerslijst. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat het ontspannende, vriendelijk en ongecompliceerde boekjes zijn. Een psychiater raadde de boeken zelfs aan als antidepressie middel. De Afrikaanse sfeer wordt uitstekend beschreven. Hoewel de beschrijvingen kort en simpel zijn, waan je je als lezer al snel in Botswana. In Nederland zijn de boeken nog niet heel bekend. In de winkels zijn ze nauwelijks te koop. Via internet is er echter makkelijk aan te komen. De boekjes hebben allemaal fleurige omslagen en zijn niet duur. Voor de echte literatuurlezers lijken ze misschien ietwat simpel, maar als je ze leest is er grote kans dat je meegesleept wordt door de eenvoudige warmte en charme. De BBC heeft de boeken inmiddels verfilmd met Jill Scott als Mma Ramotswe in de hoofdrol.

De schrijver

Alexander Mc Call Smith (1948) is geboren in Zimbabwe en woont in Edinburgh waar hij medisch recht aan de universiteit doceert. Hij schreef behalve de Mma Ramotswe romans ook nog ‘De filosofieclub van Isabel Dalhousie’ en ‘De droomgod’.