recensie

Ayurveda en kruiden: Valeriaan

Ayurveda en kruiden. Uitleg en gebruik over 250 kruiden voor ayurvedisch genezen. De orspronkelijke titel van dit boek is 'The Yoga of Herbs'. De term 'yoga' heeft vele traditionele betekenissen. In de ayurveda verwijst yoga naar het 'juiste gebruik' of de 'juiste combinatie' van geneeskrachtige kruiden. Een speciale combi­natie van substanties, bedoeld om een specifieke invloed op het lichaam of de geest uit te oefenen, heet aldus een 'yoga'. Dit gecoördineerde of geïntegreerde gebruik van geneeskrachtige planten is gebaseerd op de oude ayurvedische wetenschap der kruiden-energetica. Hierin vinden we een systeem voor het bepalen van de eigen­schappen en krachten van geneeskruiden overeenkomstig natuurlijke wetten, zodat de toepassing van kruiden objectief en specifiek afgestemd kan worden op individuele omstandigheden. Een yoga-toepassing van kruiden impliceert een dergelijk harmonieus gebruik van de krachten van kruiden.

Hedendaagse ayurveda

Het boek wil de ayurveda niet op abstracte wijze, als iets vreemds of ouds, presenteren, maar laten zien dat het een praktisch toepasbaar systeem van kruiden-geneeskunde is. We leven in een erg bijzondere en tegelijk geweldig gevaarlijke tijd, waarin een nieuwe wereldcultuur pijnlijk worstelt om geboren te wor­den. Het is de uitdaging van onze tijd om menselijke cultuur en kennis te integreren. Het is van wezenlijk belang dat dit proces zich even zo goed op het niveau van de geneeswijzen voltrekt. Genezen is altijd een kwestie van eenmaking. Als onze medische kennis niet geïntegreerd kan worden, hoe kunnen we dan als mensen onder elkaar eenheid vin­den?

De ayurveda is een eeuwig systeem, dat reeds acht takken van ge­neeskunde in zich geïntegreerd heeft, van geneeskrachtige planten en chirurgie tot psychologie. Als zodanig biedt ze een mogelijkheid tot éénmaking. Haar grondslag is de spirituele kennis van de oude zieners van India en het kosmisch bewustzijn waarin zij leefden.
Dit boek is niet slechts een weergave van traditionele ayurvedische kennis. Het probeert te laten zien hoe de ayurveda 'leeft', evolueert

Westerse ayurveda?

In dit boek wordt deze ayurvedische kruidenwetenschap, voor de eer­ste maal, toegepast op westerse planten, evenals op enkele belangrijke oosterse kruiden, zowel Indiase als Chinese. Ondertussen zijn veel Ayurvedische preparaten nu ook verkrijgbaar in herboristerieën en bij apothekers. En zelfs Indische planten zoals Withania zijn hier in Europa te telen.
Omdat de Ayurveda van oorsprong holistisch is, wordt tevens aandacht geschonken aan de specifieke werking van de diverse geneeskrachtige planten op de geest en op de dieper gaande psychologische aspecten van genezen. Kruidengeneeskunde vormt immers een onderdeel van deze bredere opvatting en zonder op de diepere achtergronden in te gaan kan geen genezingsproces werkelijk effectief zijn.

Ayurveda en Kruiden is door deze opzet veel meer dan een boeiende weergave van traditionele kennis. Het is een poging te laten zien dat de oude Ayurvedische kruidenwetenschap, toegepast op westerse planten, praktisch bruikbaar kan zijn voor de hedendaagse mens. Voorwaarde is dan wel de Ayurvedische filosofie wat te begrijpen en te kunnen toepassen op de kruiden maar ook op je eigen persoonlijkheid en dat is niet altijd even gemakkelijk.
Dit boek kan ons ook helpen om de kruiden van bij ons, eens op een andere, meer spirituele manier te bekijken.

Een voorbeeld Valeriaan

Energetica: bitter, scherp, zoet, samentrekkend/verhittend/scherp
Werkingen: zenuwstillend, krampstillend, kalmerend, windverdrijvend
Indicaties: slapeloosheid, hysterie, delirium, neuralgie, convulsies, epilepsie, duizeligheid, nerveuze hoest, dysmenorroe, hartkloppingen, migraine, chronische huidziekten, winderigheid, koliek

Valeriaan is een van de beste kruiden voor vatagene zenuwstoornissen. Vata is het lucht element, één van de 3 basiselementen in de Ayurveda. Ze elimineert Ama (afvalstoffen) uit de dikke darm, het bloed, de gewrichten en de zenuwen en zuivert de zenuwbanen van opgehoopte Vata. Volgens de elementenleer is het een 'aardende' plant en helpt daarom bij duizeligheid, bezwijming en hysterie. Valeriaan stilt spierkramp en verlicht menstruatiekrampen. Ze is effectief om fermentatie in het maag-darmkanaal tegen te gaan en oefent een kalmerende werking uit op de vrouwelijke geslachtsorganen. Anderzijds is ze echter tamasisch (versterkt inertie) en kan dus, indien overvloedig gebruikt, de geest suf maken.

Valeriaan, volgens de Ayurveda, vormt een goede combinatie met kalmoes; deze neutraliseert de sterke kalmerende eigenschap van de eerste. Voor het slapen neemt men 2 theelepels van het poeder in warm water.

Nardostachys, een andere valeriaan

In Ayurveda wordt ook een nauwe verwant plant Jatamansi (Nardostachys of Valeriana jatamansi) gebruikt. Deze soort is zoet, bitter en samentrekkend, bezit een afkoelende energie en heeft een scherpe nawerking. Ze bevordert het evenwicht van alle drie de Dosha's. Ze deelt de kalmerende eigenschappen van valeriaan, maar is superieur als het gaat om het stimuleren van het bewustzijn en het versterken van de geest. Indische nardus kan men goed met gotu-kola (Aziatische waternavel) of met wat kaneel of kamfer combineren.