recensie

Boekrecensie: Imme Dros; Lange maanden

Daan List is zo’n jongen die gelooft dat alle verhalen die op school de ronde doen, waar zijn. Iedereen is hem op het gebied van de liefde de baas en zijn verstand zegt hem, dat hij niet de mindere mag zijn. Maar zijn gevoel is daar nog lang niet aan toe en dat brengt heftige woelingen in zijn ziel met zich mee.

Titel

In Lange maanden beschrijft Imme Dros de zoektocht van Daan List. Daan, die al gaat stotteren ‘zodra hij zijn bek opendoet’, is een argwanende, onzekere jongen. Enkele van de weinige zekerheden die hij heeft, vallen weg: hij maakt een einde aan zijn verkering met Jetta en zoekt ruzie met zijn boezemvriend Wubbe. Vanaf september tot en met december verlopen de maanden traag; lange maanden, vol gevoelens van schuld en onzekerheid en... van zoeken.

Opbouw

Het verhaal speelt zich af in de maanden september tot en met december. In sommige hoofdstukken beschrijft Imme Dros bepaalde dagen, terwijl in andere hoofdstukken langere perioden aan de orde komen. Bepaalde gedeelten in de tijd worden dan bewust overgeslagen (= tijdsverdichting), om de rode draad van het verhaal te bewaken.

Het verhaal wordt chronologisch verteld (van september tot en met december). In het verhaal zit een aantal flash-backs, onder andere wanneer Daan terugdenkt aan Jetta of aan de vrouw in het donker. Hoofdstuk 11 is als een scharnier. Na een beroerde nacht bezoekt Daan het kerkhof en komen allerlei herinneringen naar boven. In hoofdstuk 12 ontmoet Daan Welmoed. Zij zegt tegen hem dat zijn sterrenbeeld een weegschaal is. Inderdaad: een wat evenwichtiger periode breekt aan.

Verteller

Het verhaal is in de ik-vorm verteld; de verteller (Daan) speelt zelfde belangrijkste rol. Hierdoor krijg je veel informatie over wat hem zoal bezighoudt. Bijvoorbeeld: ‘Onderweg fantaseerde ik dat Welmoed alleen thuis was en me op- wachtte bij het raam. We dronken samen thee en als ze me iets aangaf, raakten haar vingers mijn hand en dat tintelde als schrikdraad. Tegelijk waren er heel andere droombeelden die ik probeerde weg te dringen; Welmoed samen met mij in het zomerhuisje van Vos.’ De andere personen in Lange maanden zie je alleen door de ogen van Daan. Over hun gedachten en gevoelens kom je dus niet zoveel te weten.

Hoofdpersoon

Hoofdpersoon van Lange maanden is Daan List, die zeventien jaar is. Zodra hij onzeker wordt, begint hij te stotteren. Anderen vinden hem een hark. Mede hierdoor is Daan een argwanende, onzekere jongen, waarvan het volgende citaat een goed voorbeeld geeft: ‘Aan de andere kant van de deur werd hard gelachen, iemand schreeuwde iets en het gelach barstte opnieuw los. Ik kromp in elkaar. Ze lachen om mij, dacht ik, en meteen daarna: 0, stel je niet aan, ze lachen helemaal niet om jou, verbeeld je maar niks.

Daan voelt zich gesteund door zijn hartsvriend Wubbe, die het bijna altijd voor Daan opneemt. Nadat Daan ruzie met Wubbe heeft gezocht hebben ze maandenlang ruzie, waar Daan het erg moeilijk mee heeft. Ze ontmoeten elkaar elke dag op school, en Daan wil het eigenlijk wel goed maken, maar Wubbe is heel erg afstandelijk.

Zijn relatie met zijn zusje, Klaartje, is niet best. Sinds zij ook bij hem in Den Helder op school zit, wordt het er niet beter op. Zo komt ze immers steeds meer over haar broer te weten. Daan vindt zijn moeder veel te ‘beslisserig’. Zo dwingt ze hem min of meer tekenles bij Vic te nemen. Daan gehoorzaamt echter wél. Wanneer hij daar Welmoed ontmoet, gaat hij, tot verbazing van zijn moeder, zo vaak mogelijk...

De auteur

Imme Dros is geboren op 26 september 1936 in Oudeschild op Texel. Haar ouders wilden dat Imme thuis in het huishouden kwam helpen, maar ze wilde graag verder leren. Ze mocht naar de ULO, de enige middelbare school die er toen op Texel was. Daarna ging ze naar de Kweekschool in Den Helder, later naar het gymnasium. Al die tijd ging ze iedere dag met de schoolboot op en neer, net als Daan in Lange maanden. Na haar eindexamen werkte ze een half jaar als hulpverpleegster in een psychiatrisch ziekenhuis in Engeland. In 1958 begon ze aan een studie Nederlands in Amsterdam. In de jaren zestig werkte Imme Dros bij een reclamebureau; daarnaast schreef ze teksten voor televisieprogramma’s als Ti Ta Tovenaar en De Berenboot.

Haar eerste boek, Het Paard Rudolf, verscheen in 1971. Echt succes kreeg Imme Dros met De zomer van dat jaar en Lange maanden, twee boeken die zich op Texel afspelen. In 1996 kreeg ze een Vlag en Wimpel voor het derde deel van de Texel-verhalen, Ongelukkig verliefd.
Imme Dros heeft vaak prijzen voor haar werk ontvangen, waaronder de Libris Woutertje Pieterse Prijs voor Annetje Lie in het holst van de nacht en een tiental Griffels voor, onder andere, Morgen ga ik naar China en Odysseus. Een man van verhalen. Als basis voor dit laatste werk gebruikte ze haar eerder verschenen vertaling van Homerus’ Odysseia.
Naast verhalen voor tieners schrijft Imme Dros dierenverhalen (waarin de dieren nogal wat menselijke trekjes hebben) en verhalen voor jonge kinderen.

Recensie van Lange maanden

Met groot inbeeldingsvermogen heeft de schrijfster van jeugdboeken Imme Dros zich verdiept in het gevoelsleven van de zeventienjarige Texelaar Daan List, model voor alle pubers die voor het eerst de grote liefde op zich af voelen stormen en daar geen raad mee weten. De daaruit volgende ellende heeft Imme poëtisch benaderd in haar laatste boek Lange maanden, met behoud van alle realiteit. Dit boek is een vervolg op De zomer van dat jaar, maar kan heel goed afzonderlijk worden gelezen.

Daan List is zo’n jongen die gelooft dat alle verhalen die op school de ronde doen, waar zijn. Iedereen is hem op het gebied van de liefde de baas en zijn verstand zegt hem, dat hij niet de mindere mag zijn. Maar zijn gevoel is daar nog lang niet aan toe en dat brengt heftige woelingen in zijn ziel met zich mee.

Imme Dros zet meteen aan het begin van het boek haar bedoeling op scherp. Daan heeft een vaste vriendin Jetta met wie hij al vier jaar omgang heeft. Tot grote jaloezie van zijn klasgenoten en anderen, want iedereen is gek op Jetta. Daan realiseert zich zijn grote bezit - in de ogen van anderen - maar zijn belangstelling is bekoeld en hij zet de vriendschap alleen voort om zijn Jetta niet aan een ander kwijt te raken.

Dat dit niet de juiste basis voor een hechte vriendschap is, wordt spoedig duidelijk, al blijft Jetta een rol spelen: zij wil Daan niet loslaten, al kan zij aan elke vinger tien andere jongens krijgen en Daan weet dat. De jongen doorloopt alle stadia van de puberteit: hij verliest de vriendschap met zijn beste vriend Wubbe die op school naast hem zit. Uitstekend schetst Imme Dros de situatie als hechte vriendschap in vijandschap is veranderd. Daan probeert de vriendschap te herstellen, maar hij stuit op niet te doorbreken zwijgzaamheid.

Zijn wereld stort langzaam in. Hij zoekt links en rechts steun, maar niemand kan echt helpen. Daan wordt verliefd op Welmoed, een vrouw die getrouwd blijkt te zijn en op haar volwassen manier haar belangstelling voor Daan toont. De jongen weet daar geen antwoord op, hij stort zich in het feestgedruis om die vrouw terug te vinden. Hij denkt daarin te zijn geslaagd, maar te laat ziet hij zijn vergissing in.

De ellende neemt alleen maar toe. Daan vlucht naar Amsterdam om de zo veel oudere Welmoed terug te vinden: hij vindt haar, maar de verwarring neemt slechts toe. Uiteindelijk krijgt hij steun van onverwachte zijde: Wubbe staat in Amsterdam voor de deur om hem mee terug te nemen naar huis. Het boek eindigt in raadselen, want wie is het meisje dat Daan met Welmoed verwarde tijdens het ‘sunderklaasfeest’ op Texel? Wubbe weet het, maar mag het niet zeggen. Was het Martje, Daans echte eerste liefde?

Wubbe verklapt het niet en Imme Dros evenmin. Zij houdt zich bezig met het sluitstuk van Daans puberteit, die weet dat hij een belangrijk deel van zijn leven heeft afgesloten. Een knap en vlotgeschreven relaas met een licht erotische kant die in jeugdboeken zelden zo mooi gestalte krijgt. Imme Dros voelde dit belangrijke element in het gevoelsleven van een zeventienjarige knap aan.