recensie

Recensie: Maigret en het lijk bij de sluis - Georges Simenon

In 1931 verscheen de roman 'Le charretier de la Providence’ van de Belgische schrijver Georges Simenon (1903-1989). Dit is één van zijn vele detectives die Simenon schreef over de befaamde commissaris Jules Maigret. Het boek werd later in het Nederlands vertaald onder de titel 'Maigret en het lijk bij de sluis'.

Gewurgd

Op een dag wordt het lijk van een vrouw gevonden in een stal nabij een sluis van een Frans kanaal. Het lijkt een dame uit een rijk milieu te zijn. Ze is duidelijk gewurgd. Wie is de dader? Commissaris Maigret doet onderzoek. Al snel vindt hij de echtgenoot van de vermoorde dame. Opvallend genoeg lijkt hij helemaal niet geëmotioneerd te zijn, als hij verneemt dat zijn vrouw vermoord is. Simenon zorgt ervoor dat de lezer al snel verdenkingen zal hebben richting die echtgenoot en zijn handlangers, maar hebben zijn werkelijk de vrouw vermoord? Daar komt in de loop van het boek langzaam meer en meer twijfel over.

Binnenvaart

Het decor van dit boek is een kanaal in Noord-Frankrijk. De wereld van de rivieren, kanalen en sluizen was een wereld die Simenon zeer goed kende, wat ook blijkt uit de vele gedetailleerde beschrijvingen in dit boek. Rond 1930 bracht Simenon jarenlang een groot deel van zijn leven door in zijn boot, samen met zijn vrouw en zijn maîtresse, varend over de waterwegen van met name Frankrijk en Noordelijk Europa. Tijdens zijn reizen lag hij onder meer enige tijd stil in Delfzijl. Georges Simenon beweerde later dat hij in dat Groningse stadje zijn personage commissaris Maigret heeft bedacht. Dat lijkt echter niet feitelijk te kloppen. Ook in verhalen die hij reeds voor zijn bezoek aan Delfzijl schreef, komt Maigret voor.

Geen meesterwerk, wel fascinerend'

Voor lezers die een buitengewoon spannend boek zoeken, is deze detective niet echt een aanrader. Puur op basis van de eisen die men aan een detective stelt, is 'Maigret en het lijk bij de sluis' geen meesterwerk. Dit boek was één van de eerste romans die Simenon over Maigret schreef. Hoewel hij op dat moment al een gevierd schrijver was, lijkt hij hier als detective-schrijver nog niet de absolute vakman te zijn, die hij later was, toen hij schijnbaar zonder moeite nog tientallen prachtige detectives zou schrijven over Maigret. Vergeleken met die latere Maigrets is dit boek net wat minder soepel geschreven, maar lijkt het ook wat minder doorleefd of ‘echt’. Verschillende verhaallijnen komen in dit boek behoorlijk geforceerd over, terwijl Simenon in deze roman ook wat minder erin slaagt om impliciete spanning mee te geven aan zijn verhaal. De clou is ook tamelijk vergezocht.

Doorgaans zijn de detectives over Maigret boeken die een lezer in één keer uit wil lezen. Het is meestal zeer verslavende lectuur. Vaak is het ook beter om 's avonds niet aan een Maigret te beginnen, aangezien de lezer vervolgens niet wil stoppen met lezen, voordat hij of zij het boek uitheeft, zodat de lezer tot diep in de nacht zal voortlezen en weinig nachtrust zal hebben.

'Maigret en het lijk bij de sluis' is best wel een fascinerend boek, maar niet zo hyperverslavend. Het is een boek dat de lezer best na een paar pagina's even weg kan leggen, om er een paar dagen later weer in verder te lezen.

Personages

Hoewel het dus geen meesterlijke detective is, zijn er toch een aantal punten aan te wijzen, waardoor 'Maigret en het lijk bij de sluis' een tamelijk boeiend boek is. Simenon is er in deze roman bijvoorbeeld in geslaagd om een aantal personages tot leven te wekken, die nogal fascinerend zijn. Zoals de echtgenoot van de vermoorde vrouw. De lezer gaat zich toch afvragen: wie is deze merkwaardige Britse ex-militair en wat drijft hem? Diezelfde vraag geldt ook voor zijn handlangers. Een ander fascinerend personage, dat in de loop van het boek steeds fascinerender wordt, is Jean. Deze zwijgzame persoon loopt hele dagen mee met de paarden naast een trekschuit. 's Nachts slaapt hij samen met die paarden in de stal. Wie is hij werkelijk? Is hij altijd die zwijgzame paardenverzorger geweest? Of schuilt er meer achter hem?

Historische schets

Onbedoeld is dit boek anno nu ook zeer interessant om te lezen als een historische schets over de binnenvaart in Frankrijk in de jaren twintig en dertig. In deze roman wordt veelvuldig duidelijk hoe verschrikkelijk traag het transport in die tijd nog ging. Voor veel schepen was in die tijd stapvoets de maximum snelheid. Het waren trekschuiten die voortgetrokken werden door paarden, die echter niet te snel mochten lopen omdat er een man als begeleider stapvoets naast hen meeliep op het jaagpad. De gemiddelde snelheid van deze boten was uiteindelijk nog veel trager dan stapvoets, aangezien de trekschuiten op de kanalen vaak heel lang moesten wachten bij sluizen.

Simenon

Georges Joseph Christian Simenon werd op 12 februari 1903 geboren in Luik (België) en overleed in Lausanne (Zwitserland) op 4 september 1989. Simenon kon verschrikkelijk snel schrijven. Over één hoofdstuk deed hij meestal één dag. Binnen twee weken kon hij een roman schrijven. Hij heeft dan ook honderden boeken gepubliceerd.

Simenon is één van de populairste schrijvers aller tijden. Hij schijnt meer dan een half miljard boeken te hebben verkocht. Tot zijn populairste boeken behoren de detectives over commissaris Jules Maigret, waartoe ook 'Maigret en het lijk bij de sluis' behoort. Het oeuvre van Simenon is zeer breed. Behalve detectives bevat het ook psychologische, literaire meesterwerken, maar ook romantische pulplectuur.