recensie

Voedsel der goden. McKenna

Ruim vijfentwintig jaar geleden ervaarde Terence McKenna voor het eerst hoe Afrikaanse stammen en Amerikaanse indianen hun visionaire, extatische reizen in de geest ondernemen. Voedsel der Goden is het verrassende relaas van de ontdekkingen die hij deed. Het verschaft ons een nieuwe visie, mogelijk een ontbrekende schakel in de verklaring van de ontwikkeling van de menselijke taal, intelligentie en cultuur McKenna herinnert ons eraan dat de mythe van onze cultuur begint in de hof van Eden, met het eten van de vrucht van de Boom der Kennis. Lang geleden ontdekten onze voorouders dat bepaalde planten pijn kunnen verzachten, een plotselinge energiestoot kunnen geven, immuun kunnen maken tegen ziektekiemen en de creativiteit kunnen verhogen. In veel culturen gebruikten priesters en priesteressen 'magic mush-rooms', plantenaftreksels en kruiden om op te gaan in het levende mysterie van god en de natuur. Het verlies van deze sjamanistische kennis heeft geleid tot de ontwikkeling van zeer verslavende stoffen (zoals gedistilleerde alcohol en geraffineerde suiker) en van de eerste harddrugs: morfine en heroïne.

Geschiedenis van de drugs

McKenna geeft een overzicht van de geschiedenis van drugs in de oosterse en westerse samenlevingen: van de vroegere specerijenhandel tot marihuana, cocaïne en andere geraffineerde moderne middelen, inclusief het instant-kalmeringsmiddel, de televisie. In het laatste hoofdstuk stelt hij een algemeen plan voor om de hedendaagse drugsgerelateerde problemen op te lossen, onderzoekt hij waarom het nastreven van geluk illegaal wordt zo gauw men gebruik maakt van planten die nota bene in de vrije natuur te vinden zijn, en bespreekt hij de aanhoudende opwinding rond de legalisering van drugs.

Voedsel der Goden is een gedurfd boek. Het boek biedt een inspirerende kijk op zelfontplooiing en een menswaardig uitgangspunt voor onze interactie met elkaar en de natuur.

Terence McKenna: Cannabis als culturele stijl

Hoe moeten we verklaren dat er maar geen einde komt aan de vervolging van cannabisgebruik, ondanks het overweldigende bewijs dat van alle ooit gebruikte bedwelmingsmiddelen het waarschijnlijk het meest onschuldige is? Vergeleken met alcohol zijn de maatschappelijke gevolgen van cannabis te verwaarlozen. De dominatorcultuur heeft een afschuw van cannabis, omdat het gebruik ervan de conditionering van geaccepteerde waarden teniet doet of de gebruiker daarvan losmaakt. Vanwege het op het onderbewuste inwerkende effect plaatst cannabis, als het gebruik ervan een levensstijl wordt, iemand in een intuïtief contact met gedragspatronen die minder streberig en minder prestatiegericht zijn. Om deze redenen is marihuana niet welkom in de moderne kantooromgeving. Het gebruik van koffie daarentegen, een drug die de waarden van de industriële cultuur bekrachtigt, wordt niet alleen verwelkomd maar zelfs aangemoedigd. In deze zin wordt cannabisgebruik terecht gezien als ketters en uiterst ontrouw aan de waarden van de mannelijke dominantie en de gestratifieerde hiërarchie. De legalisering van cannabis is dan ook een complex thema: het betekent dat er een sociale factor zou worden gewettigd die de ego-dominante waarden zou kunnen afzwakken of zelfs veranderen.

Door cannabis te legaliseren en te belasten zouden we een basis van belastinggelden leggen, die het nationale financieringstekort zouden kunnen helpen aanzuiveren. In plaats daarvan blijven we er miljoenen dollars tegenaan smijten om marihuana letterlijk en figuurlijk met wortel en tak te verdelgen. Dit beleid veroorzaakt wantrouwen en een permanente criminele klasse in bevolkingsgroepen die in andere opzichten bij de meest gezagstrouwe van het land horen.

Zoals ik al heb aangegeven, is de minachting van de samenleving voor de cannabisgebruiker niets meer en niets minder dan een nauwverholen minachting voor de waarden van de gemeenschap en het vrouwelijke. Hoe verklaren we anders de behoefte van de media om het gebruik van psychedelische drugs en de alternatieve sociale experimenten uit de jaren zestig eindeloos te blijven veroordelen? De angst die de bloemenkinderen bij de gevestigde orde teweeg brachten, wordt begrijpelijk als we die analyseren in het licht van het idee dat hetgeen waarmee die gevestigde orde zich geconfronteerd zag, een uitbarsting was van een geslachtsloos partnerschapsdenken, gebaseerd op een verminderd gevoel van eigenwaan.

Uit: Voedsel der goden. De zoektocht naar de oorspronkelijke boom der kennis. Een radicale geschiedenis van planten, drugs en de menselijke evolutie. Naar de Amerikaanse uitgave van l992 (Bantam Books) in l998 uitgegeven door Entheon, Nijmegen, ISBN 90-76l49-02-X.

Ander boeken van McKenna.

• 1975 - The Invisible Landscape: Mind, Hallucinogens, and the I Ching (with Dennis McKenna) (Seabury Press; 1st Ed) ISBN 0-8164-9249-2.
• 1976 - Psilocybin - Magic Mushroom Grower's Guide (with Dennis McKenna: credited under the pseudonyms OT Oss and ON Oeric) (2nd edition 1986) (And/Or Press) ISBN 0-915904-13-6
• 1992 - The Archaic Revival (HarperSanFrancisco; 1st edition) ISBN 0-06-250613-7
• 1992 - Food of the Gods: The Search for the Original Tree of Knowledge - A Radical History of Plants, Drugs, and Human Evolution (Bantam) ISBN 0-553-37130-4
• 1993 - True Hallucinations: Being an Account of the Author’s Extraordinary Adventures in the Devil’s Paradise (HarperSanFrancisco 1st Ed) ISBN 0-06-250545-9
• 1998 - The Evolutionary Mind : Trialogues at the Edge of the Unthinkable (with Rupert and Ralph H. Abraham) (Trialogue Press; 1st Ed) ISBN 0-942344-13-8
• 1999 - Food of the Gods: A Radical History of Plants, Drugs, and Human Evolution (Rider & Co; New edition) ISBN 0-7126-7038-6
• 2001 - Chaos, Creativity, and Cosmic Consciousness (with Rupert Sheldrake and Ralph H. Abraham) (Park Street Press; revised ed) ISBN 0-89281-977-4 (Revised edition of Trialogues at the Edge of the West)
• 2005 - The Evolutionary Mind: Trialogues on Science, Spirit & Psychedelics (Monkfish Book Publishing; Revised Ed) ISBN 0-9749359-7-2