recensie

Voor ik doodga - Jenny Downham

Een boek dat afwijkt van andere boeken. Een verhaal dat je meeneemt naar het leven van een puber die te horen krijgt acute lymfoblastische leukemie (kanker) te hebben. Een zwangere vriendin, gescheiden ouders, een vriendje – of toch niet -. Je ziet haar leven tussen haar vingers doorglijden, geen grip biedend. Je bent een toeschouwer van haar leven met de ziekte, terwijl ze een lijst afwerkt, met 10 dingen die ze doen wilt, voordat ze doodgaat.

Het verhaal

Iedereen gaat dood. Maar als je zestien bent en te horen krijgt dat je nog maar een paar maanden te leven hebt, begint de tijd te dringen. Tessa, de ik-persoon, overkomt dit. Ze maakt een lijst met tien dingen die ze wilt doen voordat ze dood gaat. Te beginnen met seks. Ook autorijden en de wet overtreden staat op haar lijst. Wat Tessa wil is niet altijd makkelijk te krijgen. En krijgen wat ze wilt, is eigenlijk niet wat ze écht nodig heeft...

Herkenbare gebeurtenissen

‘Voor ik doodga’ begint wanneer Tessa in bed ligt. Downham beschrijft de omgeving en wat Tessa doet, denkt, ruikt en ziet. Vanaf de eerste pagina hield het boek mij vast door de herkenbare gebeurtenissen. De sissende pannen, de namen van tv-programma’s en het geluid van schoenen op de trap. Door de gedetailleerde beschrijving kan je in het verhaal stappen en het verhaal niet alleen lezen, maar ook beleven.

Verwachting. 'Hedendaags maar niet hetzelfde als al het ander.'

Toen ik dit boek las, wist ik niet goed wat ik moest verwachten. Onbewust ging er in mijn hoofd al vragen heen en weer. “Is het een boek zoals Carry Slee”? Nee. Downham heeft een eigen stijl neergezet zonder saai of oubollig te schrijven. Ze weet alle personages duidelijk neer te zetten, met een eigen wil, karakter en uiterlijk. Maar toch laat ze ook ruimte in haar beschrijvingen waardoor sommige situaties bepaald worden door je eigen fantasie en wil.

Sfeer

De sfeer in het verhaal loopt mooi synchroon met de gevoelens van de personages. Maar hier is niet overmatig nadruk op gelegd. Grotendeels speelt het verhaal zich af in en om het huis. In de tuin, waar de vallende herfstbladeren een droevige passage aankondigen maar ook in huis, waar Tessa zich soms dagenlang schuilhoudt. Het huis brengt gebeurtenissen en situaties mee die iedereen herkent. Zoals de eerder beschreven sissende pannen in de avond en het geluid van iemand die de trap op komt lopen. Maar ook het leven van haar broertje dat verder gaat, maakt het verhaal een omgeving, waar je zelf de hoofdrol in zou kunnen spelen.

“Ik heb de hele middag in het boek gebladerd dat ik van Cal heb gekregen, "Honderd vreemde manieren om aan je einde te komen". Het is geestig, maar het geeft me toch het gevoel dat er een ruimte in mijn binnenste aan het krimpen is. Ik zit nu twee uur op die stoel in de hoek en ik heb me van de anderen los gemaakt. Ik weet dat ik het doe en ik weet dat het verkeerd is, maar ik kan niet anders.

Ikzelf en 'Voor ik doodga'

Al met al is het een realistisch maar ook tragisch boek. Ik betrapte mijzelf erop, dat ik bij het maken van deze recensie meerdere malen opnieuw begon te lezen in het boek. Ik moest mijzelf dwingen het weg te leggen. Droog hield ik het niet bij momenten die bij mij eigen ervaringen omhoog brachten. Ook al leken de situaties in feite niet eens op elkaar.

“ ‘Ben je bang?’ vraagt Cal heel zacht, alsof hij niet de bedoeling had die gedachte hardop uit te spreken.
‘Ik ben bang om in slaap te vallen.’
‘Bang dat je niet meer wakker wordt?’
‘Ja.’
Zijn ogen zijn vochtig. ‘Maar vannacht toch nog niet? Ik bedoel, je voelt het toch wel?’
‘Vannacht nog niet.’
Hij legt zijn hoofd op mijn schouder. ‘Ik baal hier echt ontzettend van.’ zegt hij.”

Jenny Downham

De schrijfster van 'Voor ik doodga': Jenny Downham is geboren in 1964 en ging naar de toneelschool. Ze werkte jarenlang in het alternatieve theatercircuit in Engeland. Ze is moeder van twee kinderen en woont in Londen. Haar moederschap was voor haar moeilijk te combineren met haar baan als actrice en ze besloot te stoppen. Vanaf dat moment begon ze te schrijven. Haar eerste boek ‘Before I die’ werd in 22 landen uitgegeven en voor meerdere prijzen genomineerd. Ook heeft zij 'Jij tegen mij (het Engelse 'You against me')' geschreven, waarin zij wederom de diepste gevoelens van mensen weet te raken. Dit boek werd in eind 2010 gepubliceerd.

Specificatie's

De meeste exemplaren in winkels en bibliotheek zijn van de hieronder beschreven druk:

• Titel: Voor ik doodga (Before I die)
• Eerste druk van Nederlandse uitgave: Amsterdam: Mouria, 2007
• Auteur: Jenny Downham
• Uitgever: Poema Pocket
• Jaar: 2010
• Formaat: 311 pagina’s, 18 cm