recensie

Recensie: Opgejaagd door Lydia Rood

Opgejaagd, geschreven door Lydia Rood, gaat over de lotgevallen Maira en haar Sinti (zigeuner)- familie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is één van de zes boeken die in het kader van het project ‘Vergeten oorlog’ zijn uitgegeven. Deze zes jeugdboeken gaan over vergeten groepen, vergeten onderwerpen uit de Tweede Wereldoorlog. Het onverstelbare leed van de Sinti en Roma is zo’n vergeten onderwerp.

De schrijfster

Lydia Rood werd geboren op 23 mei 1957 in Velp. Ze is de oudste van zes kinderen, ze heeft vier broertjes en een zusje. Lydia is een eigenzinnige wildebras die graag leest. Haar lievelingsschrijfster is Tonke Dragt verder houdt ze van de boeken van onder andere Astrid Lindgren en Miep Diekmann. Zodra ze beseft dat schrijver een beroep is, wil ze schrijfster worden. Lydia kan erg goed leren, ze studeert Spaanse taal en letterkunde aan de universiteit van Amsterdam en volgt de School voor Journalistiek in Utrecht. Na haar afstuderen aan de School voor Journalistiek in 1984 werkt ze van 1985 tot 1991 als (eind)redacteur bij de Volkskrant. In 1991 kiest ze voor het fulltime schrijverschap. Ze had toen al een aantal boeken op haar naam staan. Lydia schrijft boeken voor kinderen en jongeren van alle leeftijden maar ook voor volwassenen. Samen met haar broer Niels heeft ze onder de naam Rood & Rood een aantal thrillers geschreven. In 1985 krijgt ze een dochter, Roosmarijn. Roosmarijn speelt de hoofdrol in verschillende boeken die Lydia voor kleuters heeft geschreven. Lydia is een zeer maatschappelijk geëngageerd mens. Dit zie je terug in haar boeken maar ook in de rest van haar leven. In 1995 laat ze haar blote billen zien aan de verzamelde wereldpers om op die manier te demonstreren tegen de kernproeven die Frankrijk uitvoert op Mururoa. In december 1998 sluit ze zich aan bij de zogenaamde ‘witte illegalen’ en gaat ze net als hen in hongerstaking. Lydia Rood is getrouwd met de in Marokko opgegroeide Mohamed Sahli. Met hem schreef ze twee boeken die zich afspelen in Marokko. Lydia woont afwisselend op Marken en in Marokko in een huis aan de Middellandse Zee. Ze heeft inmiddels meer dan 100 boeken geschreven.

Het project ‘Vergeten oorlog’

‘Vergeten oorlog’ is een project van de Schrijvers van de Ronde Tafel. De Schrijvers van de Ronde tafel zijn een twintigtal schrijvers van historische jeugdromans die regelmatig bijeenkomen. In dit project werken de Schrijvers samen met Cubiss (een organisatie die bibliotheken en andere culturele instellingen in Noord-Brabant ondersteunt) en de uitgeverij Leopold. Verder wordt het project gesteund door de Stichting Jaap ter Haar en de Eenheid Oorlogsgetroffenen WO II van het ministerie van VWS. Er zijn veel jeugdboeken geschreven over de Tweede Wereldoorlog. Dat is goed, boeken houden de herinnering aan deze oorlog die voor de meeste kinderen erg ver weg lijkt, levend. Het project is geïnitieerd om een aantal vergeten onderwerpen en groepen mensen onder de aandacht van de jeugd leerlingen van groep 8 van de basisschool en brugklassers. In het kader van het project zijn zes boeken uitgegeven. Een overzicht:

• Bommen op ons huis door Martine Letterie over de bombardementen op Rotterdam en Middelburg
• Opgejaagd door Lydia Rood over de Sinti en Roma
• Werken voor de vijand door Arend van Dam over de arbeidsinzet In Duitsland
• Vergeten oorlog, tien verhalen geschreven door Schrijvers van de Ronde Tafel over kinderen die de Tweede Wereldoorlog meemaken in de volgende landen: China, Joegoslavië, Polen, Marokko, Indonesië, Nederlandse Antillen, Suriname, Sovjet Unie, Irak en Ethiopië.
• Oorlog in de klas door Theo Engelen over een jongen met een vader die lid is van de NSB.
• Kamp in de jungle door Joyce Pool over de Tweede Wereldoorlog in Suriname.

Samenvatting van het verhaal

In Opgejaagd vertelt Lydia Rood het verhaal van Maira Meinhardt, een Sinti (zigeuner)–meisje dat met haar familie, hun woonwagen en hun paardje rondtrekken. Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt en de Duitsers ook Nederland binnenvallen is Maira acht jaar. Het leven wordt steeds moeilijker voor Maira, haar familie en de andere Sinti en Roma. Ze worden namelijk net als de joden door de nazi´s vervolgt. Op een gegeven moment mogen ze niet meer trekken en worden ze gedwongen in een huis te gaan wonen. Op 16 mei 1944 vindt er een razzia plaats en pakken Nederlandse politiemensen alle Sinti en Roma die ze te pakken kunnen krijgen op. Ze worden naar Kamp Westerbork gebracht. Het is de bedoeling van de Duitsers om de Sinti en Roma een paar dagen later (op 19 mei 1944) naar Auschwitz te deporteren. Door toeval en een uiterst snelle en moedige beslissing van Maira’s moeder komt Maira niet op de lijst van mensen die met de trein mee naar Auschwitz moeten te staan. Terwijl iedereen de trein in stapt verstopt Maira zich in het Wc-gebouwtje en met de hulp van de joodse bewaker David, lukt het haar uit Kamp Westerbork ontsnappen. Via een paar onderduikadressen komt ze terecht in een schuilhol ergens in een bos op de Veluwe. Hier verschuilt zij zich tot de bevrijding voor de Duitsers. Na de oorlog gaat ze bij haar grootmoeder wonen. Langzaam moet ze accepteren dat haar vader, haar moeder, haar zusjes, haar broertjes en andere familieleden niet terug zullen komen.

Mijn mening

Het eerste dat opvalt aan het boek is de prachtige omslag. Zeer verzorgd met een foto beschikbaar gesteld door het Verzetsmuseum Friesland. Wat voor de omslag geldt, geldt ook voor de inhoud van het boek. Lydia Rood heeft duidelijk veel aandacht besteed aan de historische feiten en details. Het doel van het project ´Vergeten Oorlog´ is mij sympathiek. Het is goed om kinderen ook kennis te laten maken met een aantal onbekendere zaken uit die oorlog waarin alles wat gebeuren kan gebeurd is. De vervolging van de Sinti en Roma is daar zonder enige twijfel één van. Lydia Rood neemt haar lezers serieus, knap hoe ze Maira´s verhaal zonder te romantiseren of onnodig te dramatiseren weet te vertellen. Okay, Settela Steinbach komt natuurlijk ook voorbij maar dat gebeurd mopoi en subtiel. Een confronterende aanrader voor de jeugd uit de doelgroep. In het onderwerp geïnteresseerde volwassenen zullen echter weinig nieuws lezen.