recensie

Boekrecensie: Jasper en zijn knecht van Gerbrand Bakker

Jasper en zijn knecht is een boek van Gerbrand Bakker. Het is een soort dagboek waarbij hij gedurende een jaar per maand noteert wat hij doet. Tussendoor zijn er ook talrijke verwijzingen naar zijn verleden en naar allerlei literaire gebeurtenissen. Hij pendelt regelmatig over en weer tussen Nederland en Duitsland. Daar heeft hij een huisje in de Eifel, meer bepaald in Schwarzbach. Hij vertelt ook regelmatig over zijn Griekse straathond, Jasper. Deze hond heeft zo zijn eigen willetje en daar komt de titel van het boek vandaan. Immers, Gerbrand Bakker is als het ware de knecht van Jasper.

Jasper en zijn knecht: korte inhoud

Gerbrand Bakker is een Nederlandse auteur, volgens de kaft van het boek zelfs een van de bekendste en meest vertaalde hedendaagse Nederlandse auteurs. Maar hij wordt ook omschreven door anderen als nors en arrogant. In dit boek uit het privé-domein vertelt Gerbrand Bakker over zijn leven. In twaalf maanden (3 december 2014 - 30 december 2015) vertelt hij hoe hij heen en weer pendelt tussen Amsterdam en Schwarzbach, in de Duitse Eifel. Hier kocht hij in 2012 een huis dat hij langzamerhand opknapt en naar zijn zin inricht. Ook de tuin en het achtergelegen stuk bos neemt hij onderhanden. Rustig, zonder zich te haasten.

Zijn bedoeling is om af te kicken van zijn afkeer voor het schrijven en om van zijn depressie af te raken. Ondertussen heeft hij ook het gezelschap gekregen van Jasper, een Griekse straathond die hij op Marktplaats vond. Een jachthond en een koppig beestje dat geregeld alleen op pad gaat en de bossen intrekt achter wild aan. Een beestje dat geregeld binnen plast en hoopjes legt, die zijn baas dan natuurlijk mag opruimen. Maar ook een lieve metgezel, die Gerbrand Bakker bezig houdt en opbeurt. Op een dag begint Jasper raar te doen, alsof hij dronken is. Aanvankelijk wordt er aan een teek gedacht, de dierenarts denkt eerder aan een wespensteek. Daarna gaat de gezondheid van het dier op en af en uiteindelijk meer af dan op.

Voor zijn verplaatsingen is Gerbrand Bakker steeds aangewezen op andere mensen, aangezien hij geen auto kan rijden. Niet evident in een afgelegen dorp als Schwarzbach. In het boek verder ook geregeld flashbacks naar zijn jeugd, naar zijn studentenjaren, naar zijn toneelervaringen en naar zijn schaatscarrière. Ook over zijn homo-zijn is Gerbrand Bakker open. Over hoe zijn ouders zijn relatie met zijn vriendje ontdekten en gechoqueerd waren. Over de mannen in zijn latere leven. Natuurlijk gaat het boek ook over het schrijven. Dat het niet altijd vlot zoals hij zelf zou willen. Dat de contacten met binnen- en buitenlandse uitgevers niet altijd evident zijn. Dat de boekenwereld een harde wereld is waar iedereen niet altijd lief is voor elkaar. Een hilarisch moment is de uitnodiging op het paleis. Of hoe je er ook wat moet voor over hebben om beroemd te zijn...

Jasper en zijn knecht: oorsprong van de titel

Jasper en zijn knecht. Deze titel is ontstaan na een uitspraak van Klaus, de Duitse buurman van Gerbrand Bakker. Deze spot met hem omdat Gerbrand Bakker net het slaafje is van zijn hond, zijn knecht dus. Gerbrand Bakker moet zijn plasjes en ongelukken opruimen, moet hem gaan zoeken wanneer hij weer eens is weggelopen, wachten tot hij naar huis komt, moet hem lekkere beetjes geven en ga zo maar door. Het boek werd ook al vertaald naar het Duits en heet daar: "Jasper und sein Knecht". Het werd uitgegeven door uitgeverij Surhkamp. Er waren wel wat problemen met de vele verwijzingen naar Nederlandse auteurs, maar dat is netjes opgelost.

Wie is Gerbrand Bakker?

Gerbrand Bakker werd geboren in 1962 in Wieringerwaard (Nederland). Hij studeerde Cultureel Werk in Leeuwarden en daarna historische taalkunde. Van 1995 tot 2002 was hij ondertitelvertaler. Zo vertaalde hij onder meer "The bold and the beautiful". Hij volgde ook nog een opleiding hovenier en was een tijdje schaatsinstructeur. Sinds 2007 is hij columnist voor de Groene Amsterdammer. Hij schrijft anno 2016 verder ook voor Trouw en heeft een blog, vroeger de Gerbrandingetjes, nu te vinden onder Gerbrandbakker.wordpress.com.

Boeken van Gerbrand Bakker

• Het Etymologisch Woordenboek voor Beginners in twee delen (Hoe het mannetje mannequin werd uit 1997 en Hoe het karretje carrière maakte uit 1998)
• Ezel, schaap en tureluur
• Winterboek
• De omweg
• Juni
• Boven is het stil
• Perenbomen bloeien wit (kinderboek)

Jasper en zijn knecht: technische gegevens

• Titel: Jasper en zijn knecht - privé-domein
• Auteur: Gerbrand Bakker
• Uitgeverij: De Arbeiderspers - Amsterdam - Antwerpen
• Jaar van uitgave: 2016
• ISBN: 978 90 295 0512 3 / NUR 320
• Aantal bladzijden: 391

Bestaat Schwarzbach echt?

Het dorpje Schwarzbach in de Duitse Eifel bestaat echt. Het ligt tussen Prüm, Bitburg en Gerolstein. Het is een minuscuul dorp met acht huizen en zo'n 120 inwoners. Met een ouder wordende bevolking die langzaam uitsterft. Daardoor staan vele huizen te koop en gezien de redelijke prijs komen er veel buitenlanders op af. Zo ook Gerbrand Bakker dus.

Wie moet "Jasper en zijn knecht" zeker lezen?

Fans van Gerbrand Bakker en mensen die meer over hem willen weten

Mensen die meer willen weten over de auteur Gerbrand Bakker moeten het boek zeker lezen. In het begin lijkt het boek saai en het personage uitermate arrogant. Gaandeweg komt er meer vaart in het boek en vallen alle puzzelstukken op hun plaats. Dit boek maakt deel uit van een reeks "privé-domein". Je leert de auteur dus beter kennen en ook het hoe en waarom achter sommige boeken en reacties. Gerbrand Bakker gaat door voor iemand die stug, nors en arrogant is. Zo komt hij in het begin ook over maar eigenlijk leer je gaandeweg dat het een heel verlegen, introvert en asociaal persoon is die soms zo overkomt omdat hij niet weet hoe hij moet reageren in bepaalde situaties. Mensen die hem beter kennen, zoals zijn broers en zijn Duitse buren mogen hem uiteindelijk wel. Vooral zijn droge humor en zijn zelf relativering maken hem uiteindelijk best sympathiek.

Mensen die iets hebben met Duits

Voor het boek moet je toch wel wat Duits kennen. In het begin zijn er zelfs een zestal bladzijden die helemaal in het Duits geschreven zijn, zonder vertaling, zonder uitleg. Verder worden er ook regelmatig Duitse woorden gebruikt en er wordt gewoon verondersteld dat de lezer weet waarover het gaat. Dus wie zijn Duits wil bijschaven of van de Duitse taal houdt, zit goed.

Schwarzbach

Voor Eifelliefhebbers is dit boek een must. De Duitse mentaliteit van een klein Eifeldorp is met heel veel liefde en humor beschreven en klopt met de realiteit. Buren die alles van je (willen) weten, buitenlanders die geen snars begrijpen van wat de mensen onderling in het Eifelisch bespreken, de voorliefde van de Duitsers voor grote pinten, de afstand tussen de dorpen onderling, de verlatenheid en de rust, de Duitse voorliefde voor regeltjes (niet werken op zon- en feestdagen op straffe van boete) en ga zo maar door. In dit boek leer je details zoals je ze alleen maar kan te weten komen van iemand die tussen de bevolking zelf woont.

Jasper

Hondenliefhebbers zullen zeer genieten van de beschrijvingen van het dagelijkse leven met Jasper. Ze zijn erg liefdevol en soms heel grappig. Jasper is een echte jachthond, koppig en vrijgevochten. Maar ook aanhankelijk. Hij leidt Gerbrand Bakker bij de neus tot op de laatste bladzijde.