Binaire puzzel, de nieuwste mindgame

Binaire puzzels vragen om logisch denken. Ligt dat je wel en ben je een beetje uitgekeken op de welbekende Sudoku? Probeer dan eens een binaire puzzel. De puzzel vraagt slechts enen en nullen, maar dat is minder simpel dan het lijkt. Een waarschuwing is wel op zijn plaats: Wie aan binaire puzzels begint krijgt al snel tekenen van verslaving. Het is een heerlijk tijdverdrijf en biedt de broodnodige ontspanning. Daarbij een aanwinst op de puzzelmarkt. Zou de binaire puzzel Sudoku kunnen verslaan?

De populariteit van binaire puzzels

Binaire puzzels zijn nog zeldzaam maar hebben de potentie een hype te worden. De opdracht van de binaire puzzel is eenvoudig, en dat is meteen de charme ervan. Een wiskunde-aanleg is niet nodig. Binaire puzzels zijn er in verschillende moeilijkheidsgraden (beginner, gemakkelijk, moeilijk en kampioen) en worden op dit moment uitgegeven door Denksport. Ze zijn toenemend populair in vooral Nederland en Vlaanderen.
De naam 'binair' komt van een getalstelsel dat met slechts twee getallen werkt, namelijk 0 en 1 in plaats van het gebruikelijke 10-tallige stelsel. Nul en een zijn de enige tekens die computers rechtstreeks kunnen begrijpen. Computerprogramma's zijn aldus opgeslagen als binair bestand. De kleinste eenheid van informatie heet in de ICT een bit: een symbool of signaal dat twee waarden kan aannemen. Aan of uit, ja of nee, open of dicht, een of nul. Voor deze keuze staat ook de puzzelaar die bezig is met een binaire puzzel.

Hoe los je een binaire puzzel op?

De puzzel bestaat uit een raster met 14x14 vakjes, soms 12x12, 8x8 of anders. Meestal is het raster vierkant, maar rechthoekig kan ook. In het raster zijn sommige vakken al ingevuld met enkel nullen en enen. Het is de bedoeling dat de rest van het veld wordt aangevuld met nog meer nullen en enen. Maar er zijn enkele belangrijke regels. Elk cijfer mag niet meer dan twee keer naast of onder elkaar voorkomen. Dit betekent dat je de puzzel begint door naast elk bestaand cijferduo het andere cijfer in te vullen. Dus na 1-1 volgt altijd een 0. Na 0-0 volgt altijd een 1. Duo's zoeken dus!

De volgende stap is het logische gevolg van de eerste stap, namelijk het vermijden van trio's. Om drie dezelfde cijfers op een rijtje tegen te gaan, vul je steeds het andere cijfer tussen twee dezelfde in. Tussen twee nullen komt dus altijd een 1. Tussen twee enen komt altijd een nul. Daarna gaat het om het vermijden van onmogelijke combinaties. De rijen moeten zo ingedeeld worden dat er geen drie of vier dezelfde cijfers naast elkaar belanden. Als laatste mogen er geen dubbele rijen of kolommen voorkomen, en moet er in elke rij of kolom hetzelfde aantal enen en nullen staan. En dat komt neer op veel tellen, bij een raster van 14x14 krijg je dus zeven nullen en zeven enen per rij.

In het kort:

• Duo's zoeken
• Vermijden van trio's
• Vermijden van onmogelijke combinaties
• Geen dubbele rijen of kolommen
• In elke rij of kolom hetzelfde aantal enen en nullen

Makkelijk begin maar dan komt het...

Er is maar een oplossing mogelijk. De puzzelaar bemerkt dat het eerste invullen snel gaat, maar naarmate het raster voller raakt wordt het steeds moeilijker om de resterende cijfers in te passen. Gaat het halverwege niet meer, dan kan de puzzel eenvoudig worden weggelegd en op een later tijdstip weer worden opgepikt. Soms ziet men dan opeens een 'opening' die eerder over het hoofd werd gezien. Zijn binaire puzzelaars een speciale groep mensen? Niet echt. Ze zijn net als de Sudoku-aanhangers van alle leeftijden, met de kanttekening dat beide puzzels vallen onder de logische puzzels welke in het bijzonder populair zijn bij jongere mensen waaronder wizzkids en computeraars. Het enige wat er nodig is, is logisch redeneren, geduld en de behoefte het hoofd 'leeg' te maken. Ooit gedacht dat enen en nullen zo boeiend konden zijn?

'If you think there is safety in numbers, try playing a binary puzzle.'