Spreekwoordenquiz over onze neus: het neusje van de zalm!

Een quiz over spreekwoorden waar onze neus in voorkomt! Deze quizvragen kunnen een test zijn van uw kennis van de Nederlandse taal. Weet u wat 'het neusje van de zalm' betekent? Maar dit spel kunt u ook gebruiken om de deelnemers er van bewust te maken, welke rol onze neus voor ons speelt. Onze neus kan ons waarschuwen bij gevaar, bijvoorbeeld als er brand is. Wij dragen onze 'brandmelder' dus met ons mee. Maar ons reukorgaan attendeert ons ook op een aantrekkelijke vrouw: als we parfum ruiken. Of op een stoere man als we de lucht van aftershave waarnemen. Of dit reukorgaan vertelt ons dat er zalm wordt bereid... De neus attendeert ons zowel op gevaar als genot! Ook zorgt het kunnen ruiken voor herkenning. En soms is het vooral iets wat uitsteekt... Voor wie de quiz wint, heeft u misschien wel een geurig prijsje: zalm, parfum, aftershave...

De neus, een essentieel zintuig?

Dat onze neus een belangrijk zintuig is, een van de vijf zintuigen die we hebben, weerspiegelen onze spreekwoorden wel. Hebt u er ooit bij stil gestaan hoeveel spreekwoorden het Nederlands heeft, waarin ons reukorgaan voorkomt? Zeggen al die spreekwoorden wat over de neus als zintuig, over hoe wij tegen onze neus aankijken, wat wij ermee doen? Hoe bewust zijn wij ons van onze neus? Kennelijk zijn wij ons in elk geval op een onbewust niveau bewust van onze neus, van ons reukvermogen. Want anders had de Nederlands taal niet zo veel spreekwoorden over de neus. Een quiz voor wie het neusje van de zalm wil weten.

Neus en gevaar

Ons reukorgaan waarschuwt ons bij gevaar. Gevaar: als er brand is, als het eten aanbrandt, als het strijkijzer te lang op de te strijken kleding staat. Als ons eten bedorven is en dus ongezond. Wat als iemand niet kan ruiken? Dan signaleert hij geen gaslek...

Ruiken en genieten

Onze neus laat ons ook genieten: als er iets lekkers te eten is, als er een aantrekkelijk persoon in de buurt is. Als de hyacinten geuren. Als we de aarde ruiken na een regenbui. De geur van rijpe appelen...

Reuk en oriëntatie
Ook helpt onze neus ons te weten waar we (in de buurt) zijn. We ruiken dat we de zee naderen, dat we bijna bij het bos zijn, dat we in de buurt van een industrieterrein zijn... Of ons reukorgaan helpt ons de bron van de stank van rotte eieren te vinden.

Neuzen en herkenning

Onze neus helpt ons ook iets te herkennen. De herinnering aan bekende geuren gaan tot diep in onze jeugd terug. Van onze geboorte af aan worden geuren via ons reukorgaan in onze hersenen opgeslagen. We kunnen personen herkennen aan een bepaalde lucht. We weten dat we thuis zijn, als we de geur van onze woning ruiken. We herkennen bedorven voedsel.

Ergens onze neus in-steken

En soms is de neus vooral een lichaamsdeel dat wat uitsteekt. Daarom kunnen we hem ergens in-steken. Kunnen we iemand iets aan de neus hangen, schenden we onze neus en daarmee ons aangezicht.

Quizvragen over Nederlandse spreekwoorden waarin de neus voorkomt

Wat zien wij van de functies van de neus terug in onze spreekwoorden? Het genot, het gevaar, de herkenning of simpelweg dat dit zintuig fysiek uitsteekt...?

Quizvragen

1. Wat betekent het spreekwoord 'Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht' in overdrachtelijke zin?
2. Vul aan: 'Hij viel met zijn neus....'
3. Wat betekent het spreekwoord 'Ergens zijn neus insteken' letterlijk?
4. Heeft het spreekwoord 'zijn neus gaat te gast' te maken met gevaar, genot, herkenning of met de neus als lichaamsdeel?
5. Wat betekent de uitdrukking 'Ergens een goede neus voor hebben'?
6. Wat doet iemand die 'de neuzen telt'?
7. Welke karaktertrek heeft iemand die zijn neus in de wind steekt?
8. Laat zien hoe u 'een lange neus maakt'.
9. Heeft 'iemand iets aan de neus hangen' te maken met genot, gevaar, herkenning of de neus als lichaamsdeel?
10. Vul het ontbrekende woord in: 'Hij wordt met zijn neus op de .... gedrukt.'
11. Vul de juiste vis aan: 'Dit is het neusje van de ...."

Antwoorden neuzenquiz

1. Als iemand kwaad spreekt van de groep waarvan hij deel uitmaakt, dan is dat ook in zijn eigen nadeel.
2. Hij viel met zijn neus in de boter.
3. Ergens zijn neus insteken betekent letterlijk dat iemand met zijn neus ergens zo dichtbij komt, dat hij er bijna zijn neus in-steekt.
4. 'Zijn neus gaat te gast' heeft te maken met genot: het gaat over het ruiken van iets lekkers (eten of drinken).
5. Als iemand ergens een goede neus voor heeft, wil dat zeggen dat diegene iets met kwaliteit goed kan herkennen.
6. Iemand die de neuzen telt, telt hoeveel personen er aanwezig zijn.
7. Iemand die de neus in de wind steekt is arrogant.
8. 'Een lange neus' wordt gemaakt door beide handen (in elkaars verlengde) met gestrekte pink en duim voor de neus te houden.
9. Met de neus als lichaamsdeel. Als iemand iets onder de neus gewreven wordt, kan hij iets van dichtbij ruiken.
10. Het ontbrekende woord is 'feiten'.
11. De juiste vis is zalm: 'Dit is het neusje van de zalm'.

Passende quizprijzen

Hopelijk heeft de quizmaster een goede neus voor quizprijzen... Als de quizmaster een goede neus heeft voor quizprijsjes dan kiest hij prijzen uit die bij het onderwerp van een vraag- en antwoordspel passen en / of bij de quizdeelnemers.

quizprijsjes bij een spreekwoordenquiz over de neus

Wat zou de betreffende quizleider of organisator van dit vragenspel voor passende prijzen kunnen bedenken?

• Een pakje roomboter, vanwege het spreekwoord 'Met zijn neus in de boter vallen'.
• Een blikje zalm, of liever nog een verse zalm. Vanwege de uitdrukking: het neusje van de zalm weten.
• Een flesje parfum, eau de cologne of een aftershave of een geurige zeep.
• Een lekker ruikende bos bloemen: bijvoorbeeld fresia's of seringen of jasmijn.

Bijpassend geurenspel

In aansluiting op deze quiz, zou u een leuke geurenquiz kunnen houden. U doet van een aantal producten iets in een ondoorzichtig potje of doosje. Kies voor sterke geuren. Laat mensen de geuren ruiken en opschrijven wat zij denken te ruiken. Er is een geurenspel op de markt, gemaakt voor mensen met dementie, maar ook goed bruikbaar voor derden. Het spel heet 'De geuren van je weet wel'. Omdat je bij het herkennen van een geur eerst de herkenning ervaart (dat is uh, je weet wel) en daarna pas de naam van de geur in je op komt.

Lees verder

• Liefde: spreekwoorden weerspiegelen denken over hartstocht
• Spreekwoorden over appels in de Nederlandse taal
• Schoenen: ons dagelijks schoeisel in spreekwoorden
• Dementie en taal: spreekwoorden in activiteiten
• Geuren halen herinneringen op bij reminiscentie met dementen