Ikebana: Japanse bloemschikkunst met een spiritueel tintje

Ikebana. Een creatieve Japanse bloemschikkunst met een duidelijk spiritueel tintje. Beoefenaars zijn zowel blij met de kans om het accent even van dat altijd zo drukke hoofd naar je handen te kunnen verleggen, als met het spirituele aspect. Ikebana is geen haastklusje, maar, zoals een Japanse wijze het zo mooi zei, 'een compositie van de dialoog tussen bloemen en mensen.' Eens een heel andere hobby proberen? Eén die creativiteit combineert met een subtiel spiritueel tintje? Probeer Ikebana! Het woord ‘Ikebana’ is samengesteld uit twee Japanse woorden: ‘ikeru’, wat staat voor (weer) tot leven wekken, en ‘bana’ voor bloem. Deze bloemschikkunst kwam in de vroege middeleeuwen naar Japan vanuit China, waar ikebana een boeddhistische uiting was van liefde voor de harmonie en schoonheid van de natuur. Uit ikebana zijn verschillende scholen ontstaan. De natuurlijke elementen zijn belangrijk, maar het gaat voor alles om een wisselwerking. “Ikebana is een compositie van de dialoog tussen bloemen en mensen”, zei de wijze Sofu Teshigahara.

Vaste lijnen en creatieve invulling

Bij het beoefenen van Ikebana staat in elk geval het gebruik van twee elementen vast, namelijk aarde (‘hika’) en hemel (‘shin’). Het derde element, de mens (‘soe’), is niet verplicht. Deze elementen worden bijvoorbeeld vertegenwoordigd door een bloem of tak en geschikt in een eigen vaste lijn van 15, 40 of 75 graden. Vanuit die opzet krijgt je creativiteit min of meer de vrije loop. Sommige scholen staan bijvoorbeeld gebruik van niet-natuurlijke materialen toe, andere niet.

Priesters en zen-beoefenaars

Ikebana ontstond dankzij priesters die de offergaven in de tempel kunstig schikten. Nu zijn er zen-beoefenaars die zich via ikebana vanuit het hart verbinden aan de natuur en de schepping. Maar ook heeft de kunst beoefenaars vanwege de pure schoonheid. Eerst vonden de bloemschikkingen een plek in de Japanse gastenkamer, nu zijn de stukken bijna overal: thuis, in winkels en bedrijven.

Waar naartoe voor Ikebana?

Sinds de jaren zestig zijn er Nederlandse ikebana-scholen. Er is de klassieke Ikenobo-school, en scholen die daaruit voortkwamen: Ohara, Sogetsu en Ichiyo. Een overkoepelende organisatie is de Nederlandse Ikebana Vereniging. Via deze vereniging kun je op zoek naar informatie, evenementen, tentoonstellingen en workshops.