Chamotteklei het materiaal en de techniek

Chamotteklei is een gemakkelijk materiaal om mee te werken. Je hebt echter een klei-oven nodig om je werkstuk te voltooien. Die oven heb je waarschijnlijk niet en leerdroge klei is moeilijk te vervoeren. Daarom is werken met chamotteklei minder geschikt om thuis te doen. Chamotteklei koop je in de vorm van een brood.

Materiaal

Er bestaat grove en fijne chamotteklei. Fijne chamotteklei gebruik je voor holle vormen. Grove chamotteklei gebruik je voor beeldjes e.d. In grove klei zitten gebakken kleideeltjes waar de lucht bij het bakken een weggetje kan vinden om eruit te gaan. Fijne klei ploft bij het bakken van massieve vormen uit elkaar. Klei gaat na 6 of 7 maanden schimmelen. Die schimmel kun je eraf halen, de klei is dan nog gewoon te gebruiken. Echt uitgedroogde klei kun je in een bak met water zetten, daarna is het een soort rivierslib. En hierna is het weer gewoon bruikbaar.

Boetseren

Klei leent zich ervoor om losse onderdelen te maken die je aan elkaar vastzet. Als je dit wilt doen, moet je verbindingsvlakken van beide onderdelen heel erg ruw maken voor je ze aan elkaar vast zet. Anders valt het weer uit elkaar.

Oven

Om klei te bakken heb je een klei-oven nodig en om een klei-oven te kunnen plaatsen heb je krachtstroom nodig.

Bakproces

• eerst 1 tot 2 weken laten drogen (leerdroog)
• 1 uur droogstoken op 100 graden Celsius
• 2 uur stoken op 350 graden Celsius. De klei gaat dan sinteren. Dat is een onomkeerbare verandering, als je het werkstuk daarna in water legt wordt het geen klei meer.
• 3 uur stoken op 950 graden Celsius

Er zit een gat in de oven om het vocht eruit te laten. Tijdens het stoken op 350 graden doe je een stop in het gat.

Holle vormen

Holle vormen zijn een leuke uitdaging om van klei te maken, want je hebt iets nodig om de klei omheen te leggen, maar dat "iets" moet je ook weer kunnen verwijderen voor je je werkstuk gaat bakken. Je kunt hier bijvoorbeeld een ballon voor gebruiken die je doorprikt en verwijdert als je werkstuk leerdroog is.

Platte vlakken

Platte vlakken kun je maken met een deegroller, maar je hoort platte vlakken natuurlijk niet als platte vlakken te gaan bakken. Dat hoort niet, omdat je klei dan eigenlijk niet als klei gebruikt. Klei heeft als kenmerk dat het enorm buigzaam is, je kunt er allerlei rare vormen mee maken. En omdat dit een kenmerk van klei is, gebruik je de kwaliteiten van het materiaal niet als je er platte vlakken mee maakt.

Oplossing: proppen krantenpapier onder het speelveld, zodat het een hobbelig speelveld werd: een speelveld dat je wel van klei kunt maken maar niet van een materiaal als bijvoorbeeld hout.

De kwaliteiten van het materiaal

Het is altijd een goed idee om, voor je aan de slag gaat - jezelf de vraag te stellen of het materiaal dat je kiest het meest geschikt is voor het ontwerp:

• kan het ontwerp ook van ander materiaal gemaakt worden?
• komen de kwaliteiten van het materiaal dat je voor dit ontwerp gekozen hebt compleet tot hun recht?

Op langere termijn krijg je hierdoor betere resultaten, want je materialen gaan je de weg wijzen. Als je een materiaal gekozen hebt dat kenmerken heeft waardoor je werkstuk vroeger zou mislukken, dan gebeurt er nu iets anders. Je gaat nadenken over de specifieke kenmerken van het materiaal en je gaat bedenken hoe je alsnog zo kunt gebruiken dat het voor iedereen duidelijk is waarom je dit materiaal gekozen hebt en dat ieder ander materiaal ongeschikt zou zijn.