De eerste foto's

Met onze huidige digitale fotografie staan we niet meer stil bij het moeizame proces dat tot deze prestaties van het menselijk vernuft heeft geleid. Toch was niets mogelijk geweest zonder de grote pioniers.

De pioniers

Als we aan de voorzichtige eerste stappen van de fotografie denken, zijn er twee namen die ons dadelijk te binnen schieten: Daguerre en Niépce, twee Fransen uit de 19de eeuw.

Het is moeilijk te zeggen wie eerst was. Beiden hebben onafhankelijk van elkaar geëxperimenteerd en kunnen we die eerste proeven ook wel reeds foto’s noemen? Het staat wel vast dat de eerste foto die we ook een foto noemen door hen samen werd gerealiseerd.

Louis Daguerre

Louis Daguerre (1787-1851) was aanvankelijk kunstschilder. Later werd hij toneeldecorateur, waarvoor hij reeds in 1803 het diorama ontwikkelde samen met Charles Marie Bouton. Het diorama was een voorloper van de dia’s of lichtbeelden. Hij bestond uit een aantal achter elkaar geplaatste halfdoorlichtende doeken die met de hand geschilderd waren. Door het zonnelicht of lampen hier selectief op te projecteren, veranderde het schouwspel steeds, zodat de kijkers bijna een film zagen. Om deze doeken te schilderen, werd vaak gebruik gemaakt van donkere kamers, waardoor ze zeker waren zeer natuurgetrouw te schilderen.

Nicéphore Niépce

Nicéphore Niépce (1765-1833) langs zijn kant, had geëxperimenteerd met zgn. heliografieën. Dit waren foto’s die werden belicht door zonnelicht en waarvoor een urenlange belichtingstijd nodig was. Een groot probleem was het fixeren van de foto. Hiertoe moest de chemische samenstelling van de gevoelige laag worden aangepast, om haar tekening niet spoedig terug te verliezen.

Samenwerking

Een gemeenschappelijke vriend bracht Daguerre en Niépce met elkaar in contact. De donkere kamer van Daguerre zou de fototechnieken van Niépce verbeteren. Samen maakten ze de eerste houdbare foto rond 1827 (sommige bronnen geven oudere data, maar toen kenden ze elkaar nog niet!).

Na de dood van Niépce in 1833 verbeterde Daguerre de procédés steeds meer tot hij zijn Daguerreotype op de markt bracht.

Het fotografisch avontuur

Het avontuur van de fotografie was begonnen. Het werd een opeenvolgende reeks verbeteringen:

• Chemische laag
• Chemische laag
• Lens
• Balg
• Sluiter
• Reproduceerbaarheid (negatief op plaat, later op film)
• Bewegende foto (film)
• Diafragma
• Kleur
• …
• Digitale Fotografie